काठमाडौं,२२ फागुन । ३८ वर्षकी चर्चित बलिउड अभिनेत्री दीपिका पादुकोणले केही दिन अघि सामाजिक सञ्जालमार्फत आफ्नो गर्भावस्थाको घोषणा गरिन । यो पोष्ट हेरेपछि धेरैले उनलाई र उनको पार्टनरलाई बधाई दिएका छन् तर योसँगै धेरैले ३८ वर्षको उमेरमा आमा बन्नु निकै चुनौतीपूर्ण हुने कुरा पनि याद गराएका छन् ।
आमा बन्नु कुनै पनि महिलाको लागि धेरै विशेष हुन्छ । आफ्नो बच्चालाई आफ्नो शरीरको अंगको रूपमा पाउनु धेरै खुसीको अनुभूति हो, तर बढ्दो उमेरसँगै गर्भावस्थासँग सम्बन्धित समस्या र चुनौतीहरू पनि बढ्न थाल्छन्।
जेरियाट्रिक गर्भावस्था के हो?
३५ वर्षपछि हुने गर्भावस्थालाई जेरियाट्रिक गर्भावस्था वा उन्नत मातृकाल भनिन्छ । जेरियाट्रिक गर्भावस्थासँग सम्बन्धित चुनौतिहरू र यस अवधिमा के सावधानी अपनाउनु पर्छ भन्नेबारे जानकारी लिएका छौं । बिरला अस्पतालका प्रसूति तथा स्त्री रोग विभागका प्रमुख परामर्शदाता डा आस्था दयालको अनुसार ३५ वर्षको उमेरपछि गर्भवती हुनुलाई एड्भान्स म्याटर्नल एज वा एएमए भनिन्छ । यो गर्भावस्थालाई जेरियाट्रिक गर्भावस्था भनिन्छ। यी गर्भावस्थाहरूमा, आमा र बच्चा दुवैको लागि धेरै जोखिम हुन्छ । यो जोखिम उमेर संग बढ्दै जान्छ, विशेष गरी यदि महिला ४० वर्ष भन्दा माथि छ भने, चुनौतीहरू थप गम्भीर हुन्छन्।
पाको उमेरमा कस्ता चुनौतीहरू छन्
बढ्दो उमेरसँगै मधुमेह,उच्च रक्तचाप, मोटोपना आदि जस्ता धेरै स्वास्थ्य अवस्थाको जोखिम पनि बढ्छ । यी कारणले गर्दा गर्भावस्थामा जटिलता पनि बढ्न थाल्छ । महिलाहरूमा, अण्डाको मात्रा र गुणस्तर दुवै उमेर बढ्दै जान्छ। जसका कारण महिलाको प्रजनन क्षमता पनि कमजोर हुन्छ र गर्भावस्थामा क्रोमोजोम असामान्यता र गर्भपातको जोखिम बढ्छ ।
यससँग सम्बन्धित अन्य चुनौतिहरूको बारेमा कुरा गर्दै डा.दयालले उमेर बढ्दै जाँदा गर्भावस्थामा हुने मधुमेह र उच्च रक्तचाप वा प्रिक्लाम्पसियाको जोखिम बढ्दै जाने बताउछन् । यसबाहेक समयभन्दा अघि जन्मिने, भु्रणको विकासमा अवरोध, बहु गर्भधारण, कम तौल, जन्मजात रोग वा वंशाणुगत विकार र अझै पनि बच्चा जन्मने जोखिम पनि धेरै हुन्छ । अझ श्रम र सिजेरियन बच्चा जन्माउन असफल हुने सम्भावना पनि बढ्छ ।
कस्ता कुरामा ध्यान दिनुपर्छ ?
त्यसैले यो गर्भावस्थामा बढी सावधानी अपनाउनुपर्छ । यस्तो गर्भावस्थामा धेरै निगरानी गर्नुपर्ने डा.दयालको सुुझाव छ । आनुवंशिक परीक्षण,नियमित अल्ट्रासाउन्ड र डाक्टरसँग नियमित फलोअप आवश्यक छ । ३५ वर्षको उमेर पछि गर्भावस्थाको योजना बनाइ रहेका महिलाहरूले आफ्नो डाक्टरलाई सम्पर्क गर्नुपर्छ र प्रसवपूर्व परामर्श लिनुपर्छ ताकि उनीहरू यससँग सम्बन्धित सबै चुनौतीहरूबारे सचेत हुन सक्छन् र सावधानी अपनाउन सक्छन् । साथै, गर्भावस्थाले तपाइँको स्वास्थ्यमा कस्तो प्रभाव पार्न सक्छ भनेर जान्नको लागि तपाइँको स्वास्थ्य अवस्थाको बारेमा तपाइँको डाक्टरसँग कुरा गर्नु धेरै महत्त्वपूर्ण छ।
बढ्दो उमेरसँगै रोग लाग्ने जोखिम पनि उत्तिकै छ, त्यो पनि जब हाम्रो जीवनशैली यति हदसम्म बदलिएको छ कि नसर्ने रोगका बिरामी बढिरहेका छन् । यदि एउटी महिलालाई पुरानो रोग छ,जसको कारण उनलाई औषधिहरू लिन आवश्यक छ । त्यस्तो अवस्थामा कि ती औषधिहरू परिवर्तन गर्नुर्पछ वा ती औषधिहरूसँग एस्पिरिन लिनु आवश्यक पर्छ ।
डा. दयालले बढ्दो उमेरका कारण महिलाले गर्भावस्थामा कुनै समस्या नपरोस् भनेर थप विस्तृत डीएनए परीक्षण, वंशानुगत परामर्श र निदान परीक्षण गराउनुपर्ने पनि बताउँछन् । यससँग सम्बन्धित कुनै पनि जोखिम, सावधानी र उपचार गर्न सकिन्छ ।
यदि पाको उमेरमा र्गभवती भएमा महिलालाई पूर्व प्रसवको लागि जोखिम छ भने, उनले आफ्नो डाक्टरसँग कुरा गर्नुपर्छ र स्तर ३ एनआईसीयू ९ल्क्ष्ऋग्० सुविधा भएको अस्पतालमा प्रसूति गर्ने योजना बनाउनुपर्छ।
तर, चिकित्सा विज्ञानको विकासका कारण अहिले महिलाले ३५ वर्षको उमेरमा पनि गर्भधारण गर्ने र स्वस्थ सन्तान जन्माउने योजना बनाउँदै आएका छन् । प्रजनन क्षमतासँग सम्बन्धित समस्याहरू हटाउन धेरै प्रविधिहरू विकास गरिएको छ, जसको मद्दतले गर्भधारणमा कम समस्याहरूको सामना गर्नुपर्छ ।
