काठमाडौं,९ फागुन । हाम्रो शरीरमा धेरै प्रकारका हार्मोनहरू हुन्छन्, जुन शरीरको विभिन्न कार्यहरूको लागि जिम्मेवार हुन्छन्। यी मध्ये एक हो कोर्टिसोल, जसलाई तनाव हार्मोन पनि भनिन्छ। यस हर्मोनको काम शरीरमा बोसो र कार्बोहाइड्रेटसँगै तनाव, रक्तचाप, रगतमा चिनीको मात्रा नियन्त्रण गर्ने हो । यसबाहेक, यो हर्मोनले सुत्ने–ब्यूँझने चक्रलाई पनि नियन्त्रण गर्छ । यो हर्मोन बढेपछि शरीरमा धेरै साइड इफेक्ट देखा पर्न सक्छ ।
कोर्टिसोल हर्मोन कम गर्ने उपाय
स्वस्थ आहार
स्वस्थ र सन्तुलित आहारले शरीरमा कोर्टिसोलको मात्रा बढ्नबाट रोक्न ठूलो भूमिका खेल्छ । प्रोटिन, भिटामिन, फाइबर र मिनरल्सले भरपूर चीजहरूलाई आफ्नो आहारको हिस्सा बनाउनुहोस् । आफ्नो आहारबाट चिनी, प्रशोधित र जंक फूडहरू हटाउनुहोस्।
व्यायाम गर्नुहोस्
हरेक दिन केही शारीरिक क्रियाकलाप गरेर कोर्टिसोलको स्तरलाई नियन्त्रणमा राख्न सकिन्छ। धेरै पटक, व्यायामको गतिले कोर्टिसोल स्तर पनि बढाउँछ वा घटाउँछ। यस्तो अवस्थामा ती क्रियाकलापहरूलाई आफ्नो दिनचर्याको हिस्सा बनाउनुहोस्, जसले शरीर र दिमाग दुवैलाई फाइदा गर्छ, जस्तै योग।
पर्याप्त निद्रा पाउनुहोस्
निन्द्रा नपुग्दा वा राति अबेरसम्म जाग्राम बस्दा कोर्टिसोलको मात्रा बढ्न सक्छ र यसका कारण तनाव बढ्न सक्छ । त्यसैले सुत्ने र उठ्ने समय तय गर्नुहोस्।
जनावरहरूसँग समय बिताउनुहोस्
यदि तपाईंको घरमा घरपालुवा जनावरहरू छन् भने, तिनीहरूसँग केही समय बिताउँदा पनि यो हर्मोनलाई नियन्त्रणमा राख्न र तनाव र डिप्रेसन कम गर्न सकिन्छ। धेरै अध्ययनहरूले यो तथ्यलाई पनि स्वीकार गरेका छन् कि घरपालुवा जनावरहरूले तपाईंलाई खुसी र तनावमुक्त राख्छन्।
राती क्याफिनबाट बच्नुहोस्
धेरैलाई राती चिया र कफी पिउने बानी हुन्छ, त्यसैले हामी तपाईलाई भनौं कि यसले कोर्टिसोलको स्तर बढाउन सक्छ, जसले तनाव बढाउनुको साथसाथै निद्रामा बाधा पनि बन्न सक्छ। तसर्थ, विशेष गरी राती धेरै क्याफिनबाट टाढा रहनुहोस्।
