उपप्रधानमन्त्री एवं जसपाका नेता राजेन्द्र महत्तोले शपथ ग्रहण गरेको आधा घण्टा नबित्दै संविधानको मर्म विपरित नेपाललाई बहुराष्ट्र र बहुलराज्य बनाउका लागि आन्दोलनरत रहेको भन्दै अभिव्यक्ति दिएसँगै यसको सर्वत्र विरोध भइरहेको छ । नेपालको संविधानको धारा ३ मा स्पष्ट लेखिएको छ, नेपाल अनेकौं विशेषता सहितको राष्ट्र हो। संविधानको धारा ४ मा भनेको छ, अनेकौं विशेषता सहित नेपाल राज्य हो। यसको अर्थ हो । अनि बहुल राज्यको कुरा उपप्रानमन्त्री महतोले कसरी उठाउँनु भयो ? संविाले नैभनेको छ नेपालमा एउटा मात्र राष्ट्र छ, एउटा मात्र राज्य छ । त्यो नेपाल हो नेपाल हो भनेर ।
यति कुरा संविानले नै भनेपछि राजेन्द्र महतोको अभिव्यक्तिमा नेपाललाई विखण्डन गर्ने आसय झल्कन्छ । महतोको उक्त अभिव्यक्ति सार्वजनिक भएसँगै विभिन्न राजनीतिकदलका नेता, विभिन्न संघसंगठन र आम जनताले उपप्रानमन्त्री महतोको चर्को विरोध गरिरहेकाछन । नेपाललाई विघटन गर्ने वा विघटन गर्न बल पुग्ने कुनै पनि आन्दोलन देशभक्त नेपालीका लागि स्वीकार्य हुन सक्ने कुरै भएन । स्वयम राजेन्द्र महतोले यो विषय राम्रोसँग बुझ्नु भएको छ । शुक्रबार देखि नै सामाजिक सञ्जालमा उपप्रधानमन्त्री महतोको अभिव्यक्ति प्रति जनताले आक्रोस पोखिरहेकाछन, आपत्ति जनाइरहेकाछन । महतोले यस अघि पनि वेला वेलामा विवादित अभिव्यक्ति दिदै आउनु भएको थियो ।
यस अघि नेपालका प्रथम उपराष्ट्रपति परमानन्द झाले हिन्दी भाषामा पद तथा गोपनीयताको शपथ ग्रहण गर्नु भएको थियो । उक्त विषय निकै विवादित बन्न पुग्यो । तत्कालिन उपराष्ट्रपति झाले हिन्दीमा सपथ लिदा नेपाली जनताले सिधै अस्वीकार गरे । त्यसले आन्दोलनकै रुप लियो, समाजिका सञ्जाल र ब्लगहरू सोहि विषयका टिप्पणीहरूले भरीन थाले । उक्त विषय अदालत सम्म पुग्यो । पछि झाले २०६६ साल माघ २४ गते पुनः नेपाली र आफ्नो मातृभाषा मैथली दुबैमा पद तथा गोपनीयताको शपथ ग्रहण गर्नु भयो ।
त्यसपछि संविधान नै संसोधन भयो । अहिले राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री र मन्त्रीहरूलाई सम्बन्धीत व्यत्तिको मातृ भाषामा पद तथा गोपनीयताको शपथ लिन सक्ने व्यवस्था संविधानमै छ । नेताहरुले के बुझ्नु पर्छ भने, हाम्रो सामाजिक चरित्र र समाज निर्माणको प्रक्रिया विशिष्ट प्रकारको छ । हाम्रो सामाज बहुजातीय, बहुभाषिक, बहुसांस्कृतिक र बहुधार्मिक संरचनामााट बनेको छ । हाम्रो समाजको जातीय, भाषिक, सांस्कृतिक, भौगोलिक, लैंगिक तथा वर्गीय विविधतालाई आत्मसात् गरी सबल, समुन्नत र अखण्ड राष्ट्रको निर्माण गर्र्ने कामको विरुद्धमा जाने छुट कस्ेलाई छैन ।
समाजमा रहेका असमानताहरू हटाई आत्मसम्मान सहितको समृद्ध समाजको निर्माण गर्न संविधानले समाजवादउन्मुख समावेशी राज्यको परिकल्पना गरेको अस्थाा नेताहरुका गलत कदम कुनै वाहानामा स्वीकार्य हुन सक्दन । तर नेपालको दुर्भाग्य भन्नु पर्छ, सत्ता प्राप्तिका लागि सबै सर्तहरू स्वीकार गर्ने सत्ता प्राप्त गरेपछि सत्तालाई व्यक्तिगत स्वार्थमा प्रयोग गर्ने व्यक्तिवादी प्रवृत्ति नै मुलुकमा विद्यमान समस्याको मुल जड बनेको छ । आन्दोलनमा लोकतन्त्रको कुरा गर्ने पदमा पुगेपछि लोकतान्त्रिक अधिकारहरूको कार्यान्वयन गर्न पटक्कै नरुचाउने, संविधानमा टेकेर सत्ताको नेतृत्व लिने तर संविधानको मूल मर्मका रूपमा रहेका समावेशिता, संघीयता र न्यायपूर्ण विकासमा रुचि नराख्ने प्रवृत्ति नेताहरुमा छ ।
सीमित स्वार्थ समूहको हितका लागि राज्य संयन्त्र प्रयोग गर्न उद्यत हुने प्रवृत्तिबाट नेतृत्वले सत्ताको चरम दुरुपयोग गरेको कसैबाट लुक्न सकेको छैन । राजेन्द्र महतोको अभिव्यक्ति यसैको उपज हो । निहित स्वार्थका लागि छिमेकी राष्ट्रलाई खुसी पार्ने खालका अभिव्यक्ति दिनेहरु उनीहरूकै दलाली गरेर मुलुकलाई संकटको भुमरीमा धकेलिरहेका छन । व्यक्तिगत स्वार्थ सिद्ध गर्न अरू कुनै शक्तिको स्वार्थमा नेपाली जनताको हितविरुद्धमा सत्तालाई सञ्चालन गर्ने मानसिकता बोकेर आउनेहरूबाट मुलुकको बर्बादी हुन सक्छ भन्ने कुरामा नेपाली जनता राम्रोसँग जानकार छन ।
कोरोना महामारीले जनताको दैनिकी संकटग्रस्त बनेको वेला उपप्रानमन्त्रीबाटै संविान र आमा जनताको आत्मसम्मानमा चोट पु¥याउने खालका अभिव्यक्ति आउनु आपत्तीजनक विषय हो । जनताप्रतिको दायीत्वाट च्युत भएको उदाहरण हो । त्यसैले जनताप्रति उत्तरदायी भएर पदमा पुगेका वा नपुगेका नेताहरुले आफ्नो जिम्मेवारी पुरा गर्न सक्नु पर्छ । राष्ट्र र राष्ट्रियता विरुद्ध काम गर्ने वा बोल्ने छुट नेपाली जनताले कसैलाई दिएका छैनन । नेपाली जनताको राष्ट्रवादको अगाडी कुनै नेताको गैर जिम्मेवार हर्कत वा अभिव्यक्ति टिक्न सक्दैन । नेपालमै राजनीतिक भविष्य खोज्नेहरुले यस विषयमा चेताना राख्नु पर्छ । अन्यथा जनताले यस्ता हर्कतको हिसाव राख्न राम्रोसँग जानेका छन ।
