काठमाडौं, १९ चैत्र । रोटी खानाको एक महत्त्वपूर्ण भाग हो, जुन निश्चित रूपमा लगभग सबै खानाहरूमा खाइन्छ। रोटीलाई सामान्यतया चुलोमा केही समय पकाइन्छ र त्यसपछि चिमटाको सहायताले सिधै चुलोको आगोमा पकाइन्छ। त्यहाँ केही अनुसन्धानहरू छन् उच्च–तातो खाना पकाउँदा हेटेरोसाइक्लिक एमाइन्स (HCAs) र पालिसाइक्लिक एरोमेटिक हाइड्रोकार्बन (PAHs) उत्पादन गर्न सकिन्छ, जसलाई कार्सिनोजेन्स भनिन्छ।
जर्नल अफ इन्भाइरोमेन्टल साइन्स एन्ड टेक्नोलोजीमा प्रकाशित नयाँ अनुसन्धानका अनुसार प्राकृतिक ग्यास चुलो र ग्यास स्टोबबाट कार्बन मोनोअक्साइड, नाइट्रोजन डाइअक्साइड र पार्टिकुलेट पदार्थ उत्सर्जन हुन्छ, जसलाई डब्लुएचओले स्वास्थ्यका लागि सुरक्षित ठान्दैन । यी सबै प्रदूषकहरू श्वासप्रश्वास र मुटुसँग सम्बन्धित विभिन्न प्रकारका क्यान्सरका लागि पनि जिम्मेवार छन्। यति मात्र होइन, जर्नल अफ न्युट्रिशन एन्ड क्यान्सरमा प्रकाशित अर्को अध्ययनले उच्च तातोमा खाना पकाउँदा कार्सिनोजेन उत्पादन हुने देखाएको छ । त्यसैले हामीले सिधै ग्यासको आगोमा चपाती पकाउने विचार गर्नुपर्छ।
रोटी पकाउँदा धेरैजनाले भाँडोमा राखिएको रोटीलाई कपडाले थिच्ने गर्छन्, जसले गर्दा रोटी चारैतिरबाट पकिन्छ र सिधै ग्यासको आगोमा राख्नु पर्दैन। तर, चिम्टाको आगमनदेखि नै मानिसहरूले आधी रोटीलाई पकाउने र बाँकीलाई सीधा आगोमा भुनेका छन्। यसले रोटी पनि छिटो बनाउँछ।
फूड स्ट्यान्डर्ड अष्ट्रेलिया र न्यूजील्याण्डका प्रमुख वैज्ञानिक डा. पॉल ब्रेन्टले सन् २०११ मा प्रकाशित गरेको प्रतिवेदन अनुसार रोटीलाई ग्यासको ज्वालामा पर्दा यसले एक्रिलामाइड नामक रसायन उत्पादन गर्छ, जुन खाना पकाउने प्रक्रियामा जिम्मेवार हुन्छ। चिनी र निश्चित एमिनो एसिड सँगै तताइन्छ । यद्यपि, यो प्रतिवेदन जलेको टोस्टमा आधारित थियो, तर गहुँको पीठोमा केही मात्रामा प्राकृतिक चिनी र प्रोटिन पनि पाइन्छ, जसले तताउँदा कार्सिनोजेनिक रसायन उत्पादन गर्छ, जुन उपभोग गर्न स्वास्थ्यका लागि सुरक्षित हुँदैन।
हालैको अनुसन्धानलाई हेर्दा रोटीलाई सिधा आगोमा भुनेर खानु सुरक्षित मानिँदैन । यद्यपि, यसको खतराहरू गहिराइमा जान्न केही थप अध्ययनहरू आवश्यक हुने भारतीय समाचार जागरणले जनाएको छ ।
