एजेन्सी । टर्की र सिरियामा सोमबार (६ फेब्रुअरी) गएको भूकम्पमा परी ३७ सयभन्दा बढीले ज्यान गुमाएका छन् । दुवै देश ७.८ रेक्टर स्केलको भूकम्पले हल्लाएको थियो । भूकम्पले यति ठूलो जनधनको क्षति गरेको यो पहिलो पटक भने होइन । यसअघि पनि पटकपटक भूकम्पका कारण हजारौंले ज्यान गुमाएका छन् । आउनुहोस् हामी जानौं संसारका सबैभन्दा विनाशकारी भूकम्पका बारेमा, जुन मानिसहरूले अझै सम्झन्छन्।
१. भल्दिभिया, चिली २२ मे १९६० (९.५ तिव्रता)
चिलीमा गएको यस भूकम्पमा १६५५ जनाको मृत्यु भएको थियो भने ३ हजार जना घाइते भएका थिए । भूकम्पपछि २० लाखभन्दा बढी मानिस विस्थापित भएका छन् । यस प्रकोपका कारण चिलीले ग्क्४छछण् मिलियन नोक्सान बेहोरेको छ। भूकम्पका कारण आएको सुनामीले हवाई, जापान र फिलिपिन्स, अष्ट्रेलिया र न्युजिल्यान्डमा समेत विनाश ल्याएको थियो ।
२. प्रिन्स विलियम साउन्ड, अलास्का मार्च २८, १९६४(तीव्रता ९.२ )
सन् १९६४ मार्च २८ मा अमेरिकाको अलास्कामा ९.२ म्याग्निच्युडको भूकम्प गएको थियो । अमेरिका बाहेक क्यानडामा पनि भूकम्पको धक्का महसुस गरिएको छ । भूकम्पको केन्द्रबिन्दुबाट १२० किलोमिटर उत्तरपश्चिममा रहेको एन्कोरेज सहरमा सबैभन्दा बढी क्षति पुगेको छ । जानकारीका अनुसार करिब तीन मिनेटसम्म पृथ्वी हल्लियो ।
३. सुमात्रा, इन्डोनेसिया २६ डिसेम्बर २००४ (तीव्रता ९.१)
२६ डिसेम्बर २००४मा, इन्डोनेसियाको उत्तरी भागमा अवस्थित आचे नजिकै रिक्टर स्केलमा ८.९ मापनको भूकम्पबाट समुद्रमुनि सुनामी आएको थियो। यस सुनामीको प्रभाव दक्षिण एसिया र पूर्वी अफ्रिकाका १४ देशमा परेको थियो । जानकारी अनुसार यस प्राकृतिक प्रकोपमा २ लाख २७ हजार ९ सय मानिसको ज्यान गएको वा मृत्यु भएको अनुमान गरिएको छ भने करिब १७ लाख मानिस विस्थापित भएका छन् । भूकम्पको केन्द्रबिन्दु इन्डोनेसियाको बान्डा आचेबाट २५० किलोमिटर दक्षिणपूर्वमा ३० किलोमिटर गहिराइमा रहेको थियो ।
४. सेन्डाई, जापान मार्च ११, २०११ (९.० तिव्रता)
यस दिन जापानको प्रशान्त महासागरीय तटमा तोहोकु नजिकै रिक्टर स्केलको ९ म्याग्निच्युडको शक्तिशाली भूकम्प गएपछि ठूलो सुनामी आएको थियो । यस प्रकोपमा करिब १९ हजार मानिसको मृत्यु हुनुका साथै ठूलो धनजनको क्षति भएको थियो ।
५. गुजरात, भारत २६ जनवरी २००१ (७.७ तिव्रता)
२६ जनवरी २००१ मा गुजरातको भुजमा ७.७ रेक्टर स्केलको भूकम्प गएको थियो। बिहान ८ बजेर ४० मिनेटमा गएको भूकम्प दुई मिनेटसम्म चलेको थियो । यस भूकम्पमा २० हजारभन्दा बढीको ज्यान गएको थियो । यसबाहेक हजारौं मानिस घाइते भएका छन् । यो भयानक त्रासदीका कारण लाखौं मानिस घरबारविहीन भएका छन् । भूकम्पका कारण कयौंको घर ध्वस्त भएका छन् भने कयौं मानिस भग्नावशेषमा दबिएका छन् । भुज सहरको प्रसिद्ध स्वामीनारायण मन्दिरमा पनि आंशिक क्षति पुगेको छ ।
६. हैती, १३ जनवरी २०१९ (तीव्रता ७.०)
जनवरी १३, २०१० हाइटीमा ७.० म्याग्निच्युडको भूकम्पले राजधानी पोर्ट–ओ–प्रिन्सलाई ध्वस्त पार्यो र लगभग ३१६,००० मानिसहरूको मृत्यु भयो। ८०००० भवनहरू ध्वस्त भए।
७. चिली २७ फेब्रुअरी २०१० (८.८ तिव्रता)
२७ फेब्रुअरी २०१० मा चिलीको बायो–बायोमा ८.८ रेक्टर स्केलको भूकम्प आयो। यस भूकम्पले चिलीको ८० प्रतिशत जनसङ्ख्यालाई असर गरेको थियो। यस भूकम्पको धक्का चिलीमा मात्र नभई आसपासका धेरै देशमा पनि महसुस गरिएको थियो ।
८. पाकिस्तान, ८ अक्टोबर २००५ (७.६ तिव्रता)
अक्टोबर ८, २००५ः उत्तरपूर्वी पाकिस्तानमा ७.६ म्याग्निच्युडको भूकम्पले कम्तिमा ७३,००० मानिसको ज्यान लियो। यस भूकम्पमा जम्मू कश्मीरमा पनि १,२४४ जनाको मृत्यु भएको थियो।
९. इन्डोनेसिया, ११ अप्रिल २०१२ (परिमाण ८.६)
११ अप्रिल २०१२ मा इन्डोनेसियाको सुमात्रामा ८.६ रेक्टर स्केलको भूकम्प गएको थियो । भूकम्पको केन्द्रविन्दु जमिनभन्दा धेरै मुनि भएकाले सोचे अनुसार क्षति हुन सकेको छैन ।
१०. नेपाल २५ अप्रिल २०२५ (तीव्रता ७.८)
अप्रिल २५, २०१५ : नेपालमा ७.८ म्याग्निच्युडको भूकम्प गएको थियो । करिब ९ हजार मानिसको ज्यान गएको थियो भने ८० लाखभन्दा बढीको जनजीवन प्रभावित भएको थियो ।
