फाइल तस्बिर
अहिलेसम्म झण्डै एक हजार नेपालीले हवाइ दुर्घटनामा ज्यान गुमाए
मनिषा महर्जन
काठमाडौं, १८ फागुन । यातायातको साधन मध्ये हवाई यातायातलाई विश्वमै सबैभन्दा बढी सुरक्षित मानिन्छ । तर नेपालको सन्दर्भमा हेर्दा हवाई यातायता असुरक्षित हो कि जस्तो देखिएको छ ।
नेपालमा हवाई यातायात सेवा शुरु भएको झण्डै ७३ वर्ष लामो अवधिमा ८५ वटा दुर्घटना भएका छन् । यो अवधीमा झण्डै एक हजार नेपालीले हवाइ दुर्घटनामा ज्यान गुमाएका छन् । हालै मात्र संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रीसहित ७ जनाको ज्यान जानेगरि गरी भएको दुर्घटनाले फेरी एकपटक नेपाली आकाशमा हुने हवाई उडानको सुरक्षामाथि प्रश्न उठाएको छ ।
गत बुधबार दिउँसो ताप्लेजुङमा भएको एयर डाइनेष्टीको हेलिकप्टर दुर्घटना हुँदा संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्री रवीन्द्र अधिकारीसहित ७ जनाको मृत्यु भयो । मन्त्री अधिकारीसँगै हेलिकप्टरमा सवार हवाइ, होटल तथा पर्यटन व्यवसायी आङछिरङ शेर्पा, नागरिक उड्डयन प्राधिकरणका उपनिर्देशक वीरेन्द्रप्रसाद श्रेष्ठ, निर्देशक ध्रुवदास भोछिभोय, प्रधानमन्त्री कार्यालयका उपसचिव युवराज दाहाल र मन्त्री अधिकारीका अंगरक्षक अर्जुनकुमार घिमिरे सवार थिए ।
यसैगरी १२ वर्ष अघि २०६३ साल असोज ७ मा भएको हेलिकप्टर दुर्घटनामा परि तत्कालिन वन राज्यमन्त्री गोपाल राई सहित २४ जनाको निधन भएको थियो । नेपाली आकासमै पाकिस्तान एयरलाइन्सको विमान भट्टेडाँडामा दुर्घटना हुँदा एकैपटक १६७ जनाको ज्यान गएको थियो ।
थाइ एयरको बिमान नुवाकोटको घ्याङफेदीमा भएको दुर्घटनामा ११३ जनाको मृत्यु भएको थियो । यस्तै दुर्घटनाका कारण नेपाली आकास र नियमक निकायका विषयमा अन्तर्राष्ट्रिय नागरिक उड्डयन संगठन आइकाओ र युरोपिएन युनियनले प्रश्न उठाएका थिए ।
आइकाओले नेपालका विषयमा राखेका प्रश्नका समाधान भेटिएपनि यरोपिएन युनियनले अझै कालोसूचीमा राख्दा नेपाली विमानले युरोपिएन मुलुकमा उडान भर्न पाएका छैनन् । त्यसैले सुरक्षाका क्षेत्रमा केही काम गर्नैपर्ने अवस्था रहेको विज्ञहरुको बुझाई छ ।
वायु सेवा सुरक्षित र व्यवस्थित बनाउन धेरैवटा नीतिहरु पनि ल्याएका छन् । तर, ती नीतिहरुको प्रभावकारी कार्यन्वयन नहुँदा हवाइ दुर्घटना बढिरहेका छन् । पर्यटन मन्त्रालयका पूर्वसचिव दीपेन्द्रपुरुष ढकाल भएका नीतिको प्रभावकारी कार्यान्वयन र नयाँ अत्याधुनिक प्रविधिहरु भित्र्याउन आवश्यक रहेको बताउँछन् ।
वायुसेवाका विज्ञहरुका अनुसार हवाई उडान सफल हुनका लागि मानव, मेसिन र मौसमको संयोजन हुन जरुरी छ । यो संयोजनको कमीमा र अनुमानित मौसमलाई बेवास्ता गरिनु नेपाली आकासमा दुर्घटना बढ्नुका कारणका रुपमा देखिएका छन् ।
झन नेपाल जस्तो पहाडै पहाड भएको मुलुकमा अन्य यात्रा भन्दा हवाइ यात्रा नै छिटो र सुरक्षित हुनुपर्ने हो । तर, पटक पटक भएका दुर्घटना अनि दुर्घटनापछि गठन भएका छानविन समितिका प्रतिवेदन कार्यान्वयनको अवस्था हेर्दा हवाइ यात्रा थप असुरक्षित बनिरहेको छ ।
