काठमाडौं, २८ भदौ । डेंगुको प्रकोप लगातार बढिरहेको छ । डेंगुका बिरामीसँगै यस रोगबाट मृत्यु हुनेको संख्या पनि बढिरहेको छ । त्यसैले यस समयमा डेंगुबाट जोगाउन निकै जरुरी छ । तपाईले देख्नु भएको होला कि धेरै मानिसहरु डेंगुबाट सजिलै निको भईरहेका छन् तर बिरामीहरुको अवस्था बिग्रन्छ । तसर्थ, कुन समयमा डेंगु तपाईंको स्वास्थ्यको लागि घातक हुन सक्छ र यस अवस्थाका लक्षणहरू के हुन् भनेर जान्न महत्त्वपूर्ण छ ।
यी लक्षणहरूको बारेमा थाहा पाएर, तपाईंले डेंगु कहिले खतरनाक हुन्छ भनेर पनि बुझ्न सक्नुहुन्छ र यदि तपाईंले भविष्यमा कुनै पनि समयमा यो अवस्था सामना गर्नुभयो भने, तपाईंले उपचार गर्न सक्नुहुन्छ । त्यसोभए जानौं डेंगु बिरामीका लागि कहिले खतरनाक हुन्छ र त्यस्तो अवस्थामा बिरामीको शरीरमा के–के लक्षण देखिन्छन्
तपाईलाई थाहा छ डेंगु कसरी सर्छ र यसका लक्षणहरू के हुन्। तर, प्रश्न यो छ कि डेंगु अहिले गम्भीर अवस्थामा पुगेको कसरी थाहा पाउने अर्थात् जतिसक्दो चाँडो थप उपचार आवश्यक छ । यस्तो अवस्थामा, आज हामी तपाईलाई डेंगुका चरणहरूका बारेमा बताइरहेका छौं, ताकि तपाईले बुझ्नुहुनेछ कि डेंगु अहिले खतरनाक अवस्थामा छ।
डेंगु कति दिन रहन्छ?
डेंगु भाइरसबाट संक्रमित लामखुट्टेले मानिसलाई टोकेपछि त्यसको ३–५ दिनपछि डेंगु ज्वरोको लक्षण देखिन सक्छ । यो संक्रामक अवधि पनि ३–१० दिन सम्म रहन सक्छ।
डेंगुको अवस्था ?
एक हिसाबले हेर्ने हो भने तीन प्रकारका डेंगु हुन्छन् जसमध्ये एउटा सामान्य डेंगु र अर्को खतरनाक डेंगु हो । डेंगुका तीन प्रकारमा क्लासिकल डेंगु, डेंगु हेमोरेजिक फिभर (म्ज्ँ) र डेंगु शक सिन्ड्रोम (म्क्क्) पर्दछन्।
शास्त्रीय (सामान्य) डेंगु ज्वरोमा, चिसोसँगै ज्वरो एक्कासी बढ्ने, टाउको र जोर्नीहरूमा दुख्ने, आँखाको पछाडि दुख्ने, अत्याधिक कमजोरी हुने, भोक नलाग्ने र मुखमा नराम्रो स्वाद आउने जस्ता लक्षणहरू हुन्छन् । तर, यसलाई सामान्य मानिन्छ र यो समस्या भएको ५–७ दिनपछि बिरामी निको हुन्छ ।
– जब नाक, गिजाबाट रगत बग्ने, दिसा र बान्तामा रगत बग्ने, छालामा नीलो–कालो दागहरू देखा पर्न थाल्छ। यसका लागि टर्निकेट टेस्ट गरिन्छ, जसबाट थाहा हुन्छ। यसबाहेक ब्लड प्लेटलेट्स पनि कम हुन थाल्छ ।
– त्यसपछि म्क्क् को पालो आउँछ। सामान्य डेंगु संगै अन्य धेरै लक्षणहरु पनि देखा परेमा समस्या हुन्छ । यस्तो अवस्थामा बेचैनी धेरै हुन्छ र उच्च ज्वरो आए पनि व्यक्तिको छालामा चिसो महसुस हुन्छ । यसबाहेक, रोगीले बिस्तारै होश गुमाउन थाल्छ। बिरामीको नाडी देखिएमा बेहोस र कमजोर महसुस हुन्छ। बिरामीको रक्तचाप कम हुन थाल्छ ।
यस्तो अवस्थामा बिरामीमा यस्ता लक्षण देखिन थालेमा तुरुन्तै चिकित्सकसँग सम्पर्क गर्नुपर्छ । सामान्य ज्वरो आएमा पनि चिकित्सकको निगरानीमा बस्नुपर्छ र शरीरमा कुनै लक्षण देखिएमा तुरुन्त चिकित्सकसँग सम्पर्क गर्नुपर्छ । यसो गर्नाले डेंगुको उपचार गर्न सकिन्छ र यसको उपचार सम्भव छ।
