डेंगुले सेतो रक्त कोशिका र प्लेटलेटहरूको उत्पादनलाई कसरी असर गर्छ ?

काठमाडौं, १० असोज । डेंगुको संक्रमण मुख्यतया भाइरसबाट संक्रमित एडिस एजिप्टाई लामखुट्टेको टोकाइबाट सर्ने गर्छ । जब लामखुट्टेले टोक्छ, भाइरस शरीरमा प्रवेश गर्छ र फैलिन थाल्छ । प्लेटलेट्समा गिरावट “थ्रोम्बोसाइटोपेनिया“ भनिने अवस्थाको कारणले हुन्छ, हड्डीको मज्जाको सीधा दमन वा अटोइम्यून प्रतिक्रिया र एन्टिबडीहरू ठाउँमा धकेलिएर । यद्यपि डेंगु भाइरसले प्लेटलेटहरू नष्ट गर्दैन, यसले जटिलताहरू उत्पन्न गर्न सक्छ जसले प्लेटलेट गणना र कार्यलाई असर गर्छ।

प्लेटलेट हानि धेरै अन्तर्निहित अवस्थामा रेकर्ड गर्न सकिन्छ । एक स्वस्थ व्यक्तिमा १,५०,००० देखि ४,५०,००० प्लेटलेट्स/यूएल हुने अनुमान गरिएको छ । डेंगु भाइरसबाट संक्रमित हुँदा, प्लेटलेट गणना कम स्तरमा पुग्न सक्छ, ४०,००० प्लेटलेट्स/ भन्दा कम। केहि अवस्थामा, तपाइँ एक दिन भित्र गिरावट देख्न सक्नुहुन्छ। यो सामान्यतया ज्वरो को ३–४ दिनको समयमा हुन्छ, संक्रमणको चरम मा । सह–विमारी, रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता र उमेरले पनि प्लेटलेट घटाउन सक्छ ।

आवश्यक भएमा, नियमित रक्तक्षेपणले प्लेटलेट गणना बढाउन सक्छ । यी उपचारहरू बाहेक, तपाईंको प्लेटलेट गणना सुधार गर्ने उत्तम तरिकाहरू मध्ये एक भनेको तपाईंको आहारमा रिकभरीमा मद्दत गर्ने खानाहरू समावेश गर्नु हो । पपीताको पातको अर्क, हरियो पातदार तरकारी, फलफूल, आइरन युक्त खानेकुरा, भिटामिन सी र भिटामिन के युक्त खानेकुरा र सप्लिमेन्टले संक्रमणको समयमा स्वस्थ प्लेटलेट गणना बढाउन र स्थिर गर्न सक्छ।

डेंगु ज्वरोको उपचार
डेंगु संक्रमणको उपचारको लागि कुनै विशेष औषधि छैन् । यदि तपाईलाई डेंगु ज्वरो छ जस्तो लाग्छ भने, तपाईले आराम गर्नुपर्छ, प्रशस्त तरल पदार्थ पिउनु पर्छ। पिसाब कम लाग्ने, मुख वा ओठ सुख्खा हुने, निद्रा लाग्ने वा अलमल हुने, चिसो वा चिसो हात खुट्टा हुने जस्ता लक्षण देखिएमा तुरुन्तै चिकित्सकसँग परामर्श लिनुपर्छ।

ओभर–द–काउन्टर (इत्ऋ) औषधि प्यारासिटामोलले मांसपेशी दुखाइ र ज्वरो कम गर्न मद्दत गर्न सक्छ। डेंगु ज्वरोमा चिकित्सकको सल्लाहबिना एन्टिप्लेटलेट औषधि खानु हुँदैन । तर यदि तपाईंलाई डेंगु ज्वरो छ भने, तपाईंले डेंगु ज्वरोको रगत बग्ने जटिलताहरूको जोखिमबाट बच्न डाक्टरको सल्लाहविना प्यारासिटामोल बाहेक अन्य औषधि सेवन गर्नु हुँदैन।

यदि तपाईंलाई ज्वरो कम भएको पहिलो २४ घण्टामा असहज महसुस हुन थाल्यो भने, तपाईंले तुरुन्तै अस्पतालमा गएर डेंगु ज्वरोको जटिलताको जाँच गराउनु पर्छ।
एजेन्सीको सहयोगमा