काठमाडौं, १४ चैत्र । नवरात्रिमा ९ दिनको व्रत मार्च २२ बाट सुरु भएको छ । रमजान मार्च २४ बाट सुरु भयो। नवरात्रिमा नुन, गहुँ, चामल र धेरै प्रकारका खानेकुराबाट दूरी कायम गरी फलफूलको आहार मात्रै पालना गर्नुपर्ने हुन्छ । अर्कोतर्फ, रमजानमा खाना र पानी बिना व्रत बस्नु पर्छ, र सेहरी र इफ्तारमा मात्र खानु पर्छ।
उपवास बस्नुका धेरै फाइदाहरू छन्, जस्तै कलेजोलाई डिटोक्स गर्ने, तौल घटाउने आदि। तर साथसाथै भुटेको खानेकुरा खाँदा अपच र कब्जियत जस्ता समस्या पनि सुरु हुन्छ । त्यसैले आउनुहोस्, व्रत र व्रतको समयमा एसिडिटीबाट बच्न के गर्नुपर्छ भन्ने जानौँ ।
एसिडिटी र कब्जियत के हो?
एसिडिटी वा ग्यास्ट्रोएसोफेजियल रिफ्लक्स रोग (न्भ्च्म्) तब हुन्छ जब पेटको एसिड बारम्बार अन्ननलीमा ब्याक अप हुन्छ । यसले तपाईंको अन्ननलीको अस्तरलाई क्षति पु¥याउन सक्छ । तर, पर्याप्त मात्रामा पानी नखाँदा कब्जियत हुन्छ । नवरात्रिको समयमा उपवास वा उपवासको समयमा खराब खाने बानी र भुटेको खानाले हाम्रो पाचन प्रणालीलाई बिगार्छ ।
व्रत बस्दा एसिडिटी र कब्जियतबाट कसरी बच्ने ?
१. सिट्रस फलफूलबाट टाढा रहनुहोस्
खाली पेटमा सुन्तला, अंगूर र कागती खाँदा एसिडिटी हुन सक्छ। यसको सट्टा केरा, चिकु र तरबूज जस्ता फलफूल खानु राम्रो हुन्छ जसले आन्द्रालाई शान्त बनाउँछ।
२. शरीरलाई हाइड्रेटेड राख्नुहोस्
उपवासको समयमा हामीले शरीरलाई हाइड्रेटेड राख्न आवश्यक छ। चिसो पानीको सट्टा मनतातो वा तातो पानी पिउनुहोस्। साथै, एकैपटक धेरै पानी पिउनुको सट्टा बिस्तारै पानी पिउनुहोस्। एकैपटक धेरै पानी पिउनाले पेट फुल्ने र एसिडिटीको समस्या पनि निम्त्याउँछ ।
३. स्वस्थ पेय पदार्थ खानुहोस्
उपवासको समयमा माछा र चिसो दूध जस्ता पेयहरू समावेश गर्नुपर्छ। यसले तपाईको पेटलाई चिसो राख्नुका साथै शान्त पनि राख्छ । यसका साथै नरिवलको पानी पिउँदा शरीरको पीएच लेभल सन्तुलित रहन्छ र शरीरबाट विषाक्त पदार्थ बाहिर निस्कन्छ ।
४. उपवासको समयमा यी फलहरू राम्रो छन्
केरा र खरबुजा जस्ता फलफूल खानुहोस्। कोलोमा पोटासियमको उच्च मात्रा हुन्छ, जुन एसिडिटीबाट बचाउनको लागि चिनिन्छ। यसमा फाइबर पनि हुन्छ, जुन उपवासमा फाइदाजनक हुन्छ । यसका साथै यसले शरीरको पीएच लेभललाई पनि कायम राख्छ। त्यसैगरी क्यान्टलप पनि एसिडिटी विरुद्ध लड्छ।
५. कसरत
यदि तपाइँ व्रतको साथमा कसरत गर्नुहुन्छ भने, यसले तपाइँको शरीरलाई ऊर्जा दिन्छ, तपाइँको पाचन ठीक राख्छ र पेटमा रक्त प्रवाहलाई पनि कायम राख्छ।
६. फाइबर युक्त खाना खानुहोस्
व्रतको समयमा यस्ता खानेकुरामा ध्यान दिनुपर्छ, जसले कब्जियतबाट बच्न काम गर्छ । जसले गर्दा तपाईको पाचन क्रिया ठीक हुन्छ । राजगिरिको पीठो, गहुँको पिठो, सामक चामल, मखाना आदि खानेकुराले तपाईंलाई पर्याप्त फाइबर दिन्छ।
