गुल्मी । गुल्मीको इस्मा गाउँपालिका–१ उजुङमा खानेपानीले खुसी ल्याएको छ । उजुङवासीले सदियांैदेखि खानेपानीको चरम संकट भोगे । भू–भाग नै उच्च भएका कारण खानेपानीका मूल नजिक थिएनन् । घण्टाैँ हिडेर पधेँरा र खोला पुग्थे । कैयाैंका जीवन पानीको अभाव र पीडामै बिते ।
पानीकै कारण उजुङमा छोरी नदिने कथन गर्ने पाको पुस्ता अझै छन् । सोही गाउँमा अहिले ठूलो खानेपानी आयोजना निर्माण भएको छ । दुन्दुरखोला–हर्पुकोट लिफ्ट खानोपानी आयोजनाको पूर्वमन्त्री तथा गुल्मी क्षेत्र नम्बर २ का सांसद गोकर्ण विष्टले उद्घाटन गरेका थिए । आयोजना उद्घाटन गर्दै नेता विष्टले सबैभन्दा पुरानो चुनावी वाचा पूरा भएकोमा खुसी व्यक्त गरे ।
उनले चुनावप्रचारका क्रममा उजुङमा गाउँका नागरिकले पिउने राखेको धमिलो पानी र महिलाले भोगको पीडाका कारण खानेपानी योजना निर्माणको पहल थालिएको बताए । ‘जमनामा खान खाएर हात धुने पानी थिएन । धमिलो पानीका लागि आमा दिदिबहिनीले शारीरिक तथा मानसिक कष्ट खेपे,’ उनले भने, ‘घर छेउमा पानी आउँदा सबैलाई विगतको दुःख कथा जस्तै भएको छ ।’ यो आयोजनामार्फत दुई सय ८४ घरमा ‘एक घर एक धारा’पुगेको छ ।
यो आयोजना ०७० सालबाट निर्माण सुरु गरिएको खानेपानी तथा सरसफाई डिभिजन कार्यालयका कार्यालय प्रमुख अनुज उपाध्यायले जानकारी दिए । अहिलेसम्म करिब चार करोड खर्च भएको छ ।
नेपाल सरकारको तीन करोड १६ लाख ४१ हजार र स्थानीय तह र उपभोक्ताको जनश्रमदान ७९ लाख ३६ हजार दुई सय ६१ गरेर कुल तीन करोड ९५ लाख ७७ हजार दुई सय ६६ रुपैयाँ खर्च भएको उपाध्यायले बताए । उनले आयोजना व्यवस्थित बनाएर उपयोग गर्न उपभोक्तालाई सुझाव दिए । प्रविधिले खोलाको पानी डाँडोमा आएकाले निगरानी, सरसफाइ र मर्मतसम्भार नभए समस्या हुने भएकाले राम्रो व्यावस्थापकीय पक्षमा ध्यान दिन उपाध्यायले आग्रह गरे ।
खोलाबाट दुई स्टेपमा पानी तानेर डाँडोमा पुराइएको छ । इन्टेक एक, रिजभ्र्वार एक लाख लिटरको तीन वटा, २० हजार लिटरको दुई गरेर पाँच वटा ट्यांकी निर्माण गरिएको खानेपानी तथा सरसफाई डिभिजन कार्यालयकाका सव–ईन्जिनीयर गौरव भण्डारीले जानकारी दिए ।
ट्रान्समिसन लाइन १.६४ किमी, वितरण लाइन २२.८८ किमि, पम्प हाउस दुई, सबमरसिवल पम्प र प्यानेल बोर्ड दुई–दुई वटा, ट्रान्समिटर ५० केभीका दुई वटा जडान गरिएको भण्डारीले बताए ।
गाउँपालिकाले घर–घरमा पानीका मिटर वितरण गरेको छ । पानीलाई अझै सर्वसुलभ बनाउने र मर्मत तथा व्यावस्थापनमा स्थानीय तहले सहजीकरण गर्ने इस्मा गाउँपालिका प्रमुख लक्ष्मण विष्टले बताए । घरघरमा पानी पुगेपछि स्थानीय खुसी भएका छन् । स्वभाविक जीवनमा परिवर्तन आएको छ ।
इस्मा गाउँपालिका–१ हस्तिचौरका टीकाबहादुर कुँवरले कल्पना पनि गरेका थिएनन् । किनकी ७५ बर्षको उमेरसम्म खानेपानी बोकेर खाए । पधेँरा र खोलाका सास्ती र लडाइँ व्यहोरेर घर छेउमा पानी खस्दा जुग फेरिएको महसुस भएको कुँवरले बताए । ‘पुरै बिहान र आधा रात एक गाग्री पानीमा बित्थे । घरमै पानी खसेको देख्ने कल्पना पनि थिएन,’ उनले भने, ‘ढाड पलाएका छन्, मनहरू खुसी छन् ।
