काठमाडौं,१६ चैत्र । मेरो छिमेकमा एक जोडी छन् जसको घरबाट सधैँ झगडाको आवाज सुनिन्छ । मैले उनीहरूलाई एकअर्कासँग मायालु कुरा गरेको कहिल्यै देखेको छैन । अचम्मको कुरा, उनीहरुको बिहे भएको झण्डै ७ वर्ष भइसकेको छ । सोच्दा अचम्म लाग्थ्यो, यतिका वर्षदेखि कसरी र किन एकअर्कालाई सहने रु जसका लागि मैले ती महिलासँग कुरा गरेँ । उहाँले मलाई केही कारण स्पष्ट र केही अप्रत्यक्ष रूपमा बताउनुभयो ।
यी कारणले गर्दा महिलाहरु विषाक्त सम्बन्धबाट बाहिर निस्कन सक्दैनन्
अरुले के भन्नेछन्
यस्तो सम्बन्धमा रहनुको सबैभन्दा ठूलो कारण मानिसहरूले के भन्छन् । महिलाहरू यसबाट सबैभन्दा बढी डराउँछन् र त्यसैले उनीहरूले चाहेर पनि आवाज उठाउन सक्दैनन् । आज पनि हाम्रो समाजमा श्रीमान विरुद्ध आवाज उठाउने महिलालाई सम्मानको नजरले हेरिएको छैन । धेरै पटक मानिसहरूले महिलाहरूमा झूट खोज्न थाल्छन्। उनीहरुसँगै मानिसको व्यवहारमा पनि परिवर्तन देखिएको छ । यो सबै सोचेर उसलाई यस्तो सम्बन्ध सहन मन लाग्छ तर छुट्टिन मन लाग्दैन ।
आर्थिक रूपमा निर्भर
यसले महिलाहरूलाई विषाक्त सम्बन्धबाट बाहिर निस्कन पनि रोक्छ । जब एउटी महिला पूर्णतया आफ्नो पतिमा निर्भर हुन्छ, उसले अलग हुनु अघि धेरै कुराहरू सोच्नु पर्छ। विशेष गरी यदि तपाईंसँग बच्चाहरू छन् भने। तसर्थ, महिलाहरूलाई बाल्यकालदेखि नै आत्मनिर्भर बनाउन आवश्यक छ, ताकि उनीहरू आफैं खडा हुन सक्छन् र त्यस्ता चुनौतीहरूको सामना गर्ने साहस जुटाउन सक्छन्।
आत्मविश्वासको कमी
महिलाहरूमा आत्मविश्वासको कमी पनि विषाक्त सम्बन्धहरू स्थायी हुनुको प्रमुख कारण हो। पार्टनरमा निर्भरताका कारण पनि यो समस्या उत्पन्न हुन्छ । बिछोड पछिको जीवन कस्तो होला, कसरी ब्यवस्थापन होला‘यसले चिन्ता सृजना गर्छ।
भावनात्मक निर्भरता
महिलाहरु पुरुषको तुलनामा बढी भावुक हुन्छन् । सँगै बस्दा उनी आर्थिक रूपमा मात्र होइन, भावनात्मक रूपमा पनि आफ्नो पार्टनरमा निर्भर भइन् । यो कुरा विषाक्त सम्बन्धबाट बाहिर निस्कने बाटोमा पनि आउँछ। जसका कारण धेरै पटक महिलाहरु आवाज उठाउनुको सट्टा मौन बस्न रुचाउँछन् ।
एक्लोपनको डर
निसन्देह एक्लोपन एक फरक प्रकारको यातना हो, तर यो विषाक्त सम्बन्धमा रहनु भन्दा धेरै राम्रो छ। महिलाहरू प्रायः एक्लोपनको बारेमा सोचेर अलगावबाट टाढा जान्छन्। आत्म–विश्वास र भावनात्मक निर्भरताको कमीले यसलाई थप समर्थन गर्दछ।
परिवर्तनको आशा
विषाक्त सम्बन्ध कायम गरेपछि देखिने अर्को अनौठो कुरा के हो भने महिलाले सकारात्मक परिवर्तनको अपेक्षा गर्छन् । उनीहरुलाई लाग्छ कि उनीहरुको माया र व्यवहारले एक दिन उनीहरुको पार्टनरको व्यवहारमा पक्कै परिवर्तन ल्याउनेछ । अपेक्षा राख्नु गलत होइन, तर हजारौं प्रयासपछि पनि पार्टनरको व्यवहार परिवर्तन हुन सकेको छैन भने यहाँले आफूलाई सुधार्नु आवश्यक छ । एजेन्सीको आधारमा तयार गरिएको
