काठमाडौं, ३० फागुन । व्यक्तित्व विशेषताहरू वा गुणहरूको सेट हो जसले तपाईंलाई अरूभन्दा फरक बनाउँछ । यी विशेषताहरूले आफैलाई प्रकट गर्दछ,जब कसैले बोल्छ वा आफ्नो शरीरको भाषा प्रयोग गर्दछ आफूलाई व्यक्त गर्छ । जब तपाइँ तपाइँको परिचय दिनुहुन्छ तपाइँ सामान्यतया तपाइँको नाम र तपाइँको बारेमा केहि अपेक्षित चीजहरू बताउनु हुन्छ जबकि तथ्य यो हो कि तपाइँ अझै पनि तपाइँको नाम भन्दा धेरै धेरै जानकारी दिएर टाढा जानुहुन्छ ।
तपाईंले आफ्नो बारेमा मौखिक रूपमा बोल्नु अघि नै, तपाईंले आफूलाई प्रस्तुत गर्ने तरिकाले तपाईंको र तपाईंको व्यक्तित्वको बारेमा धेरै कुरा बताउँछ । तपाईको व्यक्तित्व तपाईको घर होस्, तपाईको परिवेश होस्, तपाईको स्कूल होस्, तपाईको कलेज होस्, तपाईको काम गर्ने ठाउँ होस्, जताततै तपाईको पहिचान बन्छ।
व्यक्तित्व एक व्यक्तिको व्यक्तिगत गुणहरूसँग सम्बन्धित भएकोले, बिन्दु यो हो, तपाइँ आफ्नो व्यक्तित्व सुधार गर्न यी गुणहरूलाई कसरी सुधार गर्न सक्नुहुन्छ? वास्तवमा, यी गुणहरू हुन् जसले तपाईंलाई समाजका अन्य व्यक्तिहरूबाट अलग राख्छन्। भर्खरै गरिएको सर्वेक्षण प्रतिवेदन अनुसार, अष्ट्रेलियाका ५२ प्रतिशत पुरुष र ६४ प्रतिशत महिलाहरूले आफ्नो बारेमा थाहा पाएपछि आफू राम्रो देखिने दाबी गरे। त्यसपछि उनीहरूको कामले पहिले भन्दा राम्रो नतिजा पाउन थाल्यो। उनीहरुको असल व्यक्तित्वले गर्दा नै यो सम्भव भएको हो । राम्रो व्यक्तित्वले तपाईंको राम्रो व्यक्तित्वले अरूमा अमिट छाप छोड्न र कामलाई सजिलो र राम्रो तरिकाले गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ ।
हाम्रो जीवनमा व्यक्तित्वको जीवन्ततालाई ध्यानमा राख्दै, केही आवश्यक र परिणाममुखी टिप्सहरू तल वर्णन गरिएको छ जसले व्यक्तित्व निर्माण गर्न खोज्ने मानिसहरूलाई मद्दत गर्न सक्छ । यी सुझावहरू प्रयोग गरेर, तपाइँ निश्चित रूपमा तपाइँको व्यक्तित्व सुधार गर्न सफल हुनुहुनेछ।
१. आफैलाई माया गर्नुहोस्ः
अरुले तपाईलाई तब मात्र माया गर्नेछन् जब तपाई आफैलाई माया गर्नुहुन्छ। आफ्नो प्रयास र उपलब्धिहरूलाई कहिल्यै हल्का नलिनुहोस्। यसको सट्टा, आफ्नो लक्ष्य प्राप्त गर्न सधैं आफ्नो आत्म–सम्मान कायम राख्नुहोस्। तपाईंको गतिविधि र उपलब्धिहरूको प्रशंसाले तपाईंको मनोबल उच्च राख्नेछ र यसले तपाईंको मूडलाई ताजा राख्न मद्दत गर्नेछ। आफैमा अटल विश्वासले तपाईंलाई जीवनमा प्रेरणा प्राप्त गर्न ठूलो मद्दत गर्नेछ र तपाईंको सम्मान पनि कायम राख्नेछ। यसले जीवनप्रतिको तपाईंको दृष्टिकोणलाई बलियो बनाउनेछ।
२. तपाईंको कुरा गर्ने तरिका सुधार गर्नुहोस्
मानिसहरूसँग कुरा गर्दा आफ्नो हिचकिचाहट वा हिचकिचाहट हटाउन सक्षम हुन सक्नुभएपछि मात्र कुराकानीको कलामा सुधार गर्न सकिन्छ। लाज एक सार्वजनिक घबराहट हो जसमा भीडको डर अर्थात् सार्वजनिक स्थानमा बोल्ने डर समावेश हुन्छ । यदि तपाईमा हिचकिचाहट छ भने तपाईले यसलाई विभिन्न माध्यमहरू मार्फत हटाउन सक्नुहुन्छ । तपाईले विभिन्न पृष्ठभूमि, घटनाहरू, पार्टीहरूका मानिसहरूलाई भेट्न र अन्तरक्रिया गर्न सक्नुहुन्छ र सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा तपाईले समसामयिक विषयहरूमा बहसमा भाग लिन सक्नुहुन्छ। यसो गर्नाले तपाईको विचारलाई सजिलै स्वीकार गरिनेछ। यसबाट तपाईं कुराकानीको कलामा निपुण हुन सक्नुहुन्छ।
३. मूर्ख चीजहरू वा कार्यहरू नगर्नुहोस्
केहि मानिसहरु छन् जो कुरा गर्दा मूर्ख कुरा गर्छन्। यसमा नङ काट्ने, नाक टिप्ने, कान खरानी लाग्ने, शरीरका विभिन्न भागमा चिलाउने जस्ता गतिविधिहरु पर्दछन् । यी सबै मूर्खतापूर्ण कार्य हुन् र यसो गर्दा तपाईको व्यक्तित्वलाई अर्को व्यक्तिको नजरमा प्रतिकूल असर पार्छ र उसलाई कमजोर साबित गर्दछ। त्यसैले सधैं आफ्नो नङ राम्ररी काटेर सफा राख्नुहोस् र त्यस्ता फाल्तु कामहरूबाट टाढा रहनुहोस्।
४. राम्रो काम गर्ने व्यक्तिको प्रशंसा गर्नुहोस्
केही मानिसहरू असंवेदनशील हुन्छन् र कहिलेकाहीं तिनीहरू अरूको राम्रो पक्षहरूको ईर्ष्या गर्छन् । तिनीहरूले अरूको राम्रो काम र शोषणको लागि प्रशंसा गर्दैनन्। यस्ता व्यक्तिहरू सामाजिक रूपमा विकृत (पृथक) हुन्छन्। त्यसैले यदि तपाईंले अरूको उपलब्धि र भलाइको कदर गर्नुहुन्छ भने तिनीहरूले तपाईंलाई भविष्यमा अझ राम्रो गर्न प्रोत्साहित मात्र गर्दैनन् तर तिनीहरूले तपाईंको व्यक्तित्वको पनि कदर गर्नेछन् र तिनीहरूको नजरमा तपाईंको मर्यादा धेरै उच्च हुनेछ।
५. आफ्ना कमजोरी र कमजोरीहरू स्वीकार गर्नुहोस्
आफ्नो कमजोरी वा कमजोरीहरूको लागि आलोचना गरेर कहिल्यै निराश नहुनुहोस्। तिनीहरूलाई खुसीसाथ स्वीकार गर्नुहोस् किनभने अरूबाट आलोचनाले तपाईंलाई आफ्नो कमजोरीहरूमा काम गर्न बाध्य बनाउँछ र तपाईंलाई सक्षम बनाउँछ। तपाईको आलोचना गर्नुको अर्थ तपाईलाई औषधि दिइँदैछ जसको सहायताले तपाई आफ्नो कमजोरी निको पारेर आफ्नो भविष्य राम्रो बनाउन सक्नुहुन्छ ।
६. आफ्नो अनुहारमा मुस्कान राख्नुहोस्
कहिलेकाहीँ मुस्कानले मात्र संसार जित्न सकिन्छ। त्यसैले अनुहारमा मुस्कान ल्याएर आफ्नो व्यक्तित्वमा थप चमक थप्नुहोस्। हँसिलो अनुहारले तपाईंको अनुहारमा आकर्षण ल्याउँछ जुन अझ आकर्षक र स्वागतयोग्य हुन्छ। यसले तपाईंलाई सकारात्मक रूपमा अगाडि बढ्न मद्दत गर्दछ।
७. नयाँ चीजहरू र विचारहरू फेला पार्न प्रयास गर्नुहोस्
तपाईले जे गरिरहनु भएको छ त्यसबाट नयाँ चीजहरू वा विचारहरू पत्ता लगाउन प्रयास गर्नुहोस्। कहिलेकाहीँ नयाँ विचारहरू तपाईंको दिमागमा स्वतः आउँछन्। तसर्थ, नयाँ चीजहरू पत्ता लगाउने तपाईंको प्रयासले तपाईंलाई अरूबाट अलग राख्नेछ र तपाईंको व्यक्तित्वलाई निखार्नेछ। यसले तपाईंको दृष्टिकोणलाई फराकिलो बनाउँछ। यसलाई सुधार गर्न, तपाईंले आफ्नो दैनिक दिनचर्यामा निम्न अभ्यासहरू समावेश गर्न सक्नुहुन्छ; जस्तै संगीत, ललित कला, मार्शल आर्ट, खेलकुद, र सामाजिक मिडिया आदि।
८. दृढ संकल्पका साथ जीवनमा चुनौतीहरूको सामना गर्नुहोस्
जीवन एक भ्ऋन् ग्राफ जस्तै हो जुन माथि तल जान्छ। यदि यो समतल (सीधा) खस्यो भने, मानिस मृत घोषित गरिन्छ। त्यसैले जीवन उतार–चढाव वा पूर्ण परिवर्तनले भरिएको छ र हामीले समय–समयमा यसको सामना गर्नुपर्छ। तर यी परिवर्तनहरूले हामीलाई राम्रो जीवन जिउन सिक्न मद्दत गर्छन्। यदि तपाईं कुनै पनि परिस्थितिमा आफूलाई अनुकूल बनाउन तयार हुनुहुन्छ भने, यो एक परीक्षा भन्दा कम हुनेछैन र यो तपाईंको व्यक्तित्वको ठोस प्रमाण हुनेछ।
९. आफ्नो भित्रको नकारात्मकता हटाउनुहोस्
तपाईंको सफलताको बाटोमा धेरै कठिनाइहरू पनि आउँछन्, तर तपाईंको लगनशीलताले तिनीहरूलाई पार गर्नुहोस् र तिनीहरूलाई निष्क्रिय बन्न बाध्य पार्नुहोस्। जब तपाईं आफ्नो जीवनमा कुनै पनि लक्ष्यमा जानुहुन्छ, सधैं पूर्ण आत्मविश्वासका साथ सकारात्मक सोच्नुहोस् र सोच्नुहोस् कि तपाईं यसमा विजेता हुनुहुनेछ। तपाईको आशावादले तपाईलाई तपाईको नकारात्मकता हटाउन र सफलताको लागि मार्ग प्रशस्त गर्न मद्दत गर्दछ।
१०– आफूलाई अभिव्यक्त गर्ने प्रयास गर्नुहोस्
यदि तपाईंले आफ्नो सफलतालाई कायम राख्नुभयो भने मलाई विश्वास गर्नुहोस् असफलताहरू र तपाईंको भित्र बढ्दै गएको नकारात्मकता नराम्ररी नष्ट हुनेछ । सफलताले खुट्टा चुम्बन गर्नेछ। त्यसैले कुनै किसिमको समस्या परेमा आफ्नो परिवार वा आफ्ना प्रियजन वा नजिकका व्यक्तिहरूसँग साझा गर्नु राम्रो हुनेछ। यदि तपाइँ केहि प्राप्त गर्न सफल हुनुभयो भने, यो सफलता उनीहरुसँग मनाउने प्रयास गर्नुहोस्। यसले तपाईंलाई अगाडि बढ्न मद्दत गर्नेछ। त्यसैगरी आफ्नो असफलता, कमीकमजोरी र समस्यालाई सेयर गर्नुभयो भने समस्या समाधान गर्न मद्दत पुग्छ । साथै, यदि तपाईंले तिनीहरूसँग आफ्ना सुख–दुःखहरू साझा गर्नुभयो भने, यसले तिनीहरूको नजरमा तपाईंको लागि आदर बढाउँछ।
माथि उल्लेखित महत्त्वपूर्ण टिप्सहरूलाई आफ्नो दिमागमा राखेर र आफ्नो जीवनमा लागू गरेर, तपाईंले आफ्नो व्यक्तित्वमा सुधार र वृद्धि गर्न सक्नुहुन्छ। यदि तपाईंले आफ्नो जीवनमा यी नियमहरू राम्ररी पालना गर्नुभयो भने, तपाईंको व्यक्तित्व जताततै अमिट छाप छोड्ने व्यक्तित्व बन्नेछ।
