चीनले पाकिस्तान र श्रीलंकालाई बचाउँला ! | ईमाउण्टेन समाचार

Our Network

चैत ६ २०८०, मंगलबार

चीनले पाकिस्तान र श्रीलंकालाई बचाउँला !

china

काठमाडौं, ६ माघ । ऋणको सामना गरिरहेका देशहरूका लागि अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष (आईएमएफ) कार्यक्रमको एक महत्त्वपूर्ण पक्ष ऋण पुनर्संरचना हो। यसले देशलाई बृहत् आर्थिक स्थायित्व हासिल गर्न मद्दत गर्छ र संस्थाद्वारा प्रायः विस्तारित कोष सुविधा व्यवस्था मार्फत ऋण दिगोपन हासिल गर्न सक्षम बनाउँछ।

आईएमएफ कोषहरू केही सर्तहरूसँग आउँछन्, जस्तै सब्सिडीहरू हटाउने जुन लोकप्रिय मानिन्छ र सरकारको राजस्व सङ्कलनलाई असर गर्छ। त्यसैले देशहरूले वैकल्पिक कोष खोज्छन् जसले उनीहरूलाई अलोकप्रिय उपायहरू लिन बाध्य पार्दैन। बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभ (बीआरआई) अन्तर्गत चीन दक्षिण एसियाली देशहरूलाई महत्वपूर्ण ऋणदाताको रूपमा उभिएको छ। तर पछिल्ला केही वर्षहरूमा यी देशहरू गम्भीर आर्थिक सङ्कटमा परेकाले यहाँको लगानीले अपेक्षित प्रतिफल नदिएकाले यसले ठूलो चुनौती सामना गरिरहेको छ।

पाकिस्तान र श्रीलंका दुवैले चीनलाई द्विपक्षीय ऋण तिर्न बाध्य छन्। श्रीलंका पनि जापान, भारत र अन्य संस्थागत दाताहरूको साथै सार्वभौम बन्धनको ऋणमा छ। नोभेम्बर २०२२ मा पाकिस्तानको कुल ऋण र दायित्व यसको जीडीपीको प्रतिशतको रूपमा ८९.२ प्रतिशतमा आयो। आईएमएफका अनुसार पाकिस्तानको कुल गैर–पेरिस क्लब द्विपक्षीय ऋण हाल २७ अर्ब डलर रहेको छ, जसमध्ये चीनको २३ अर्ब डलर ऋण छ। नोभेम्बरमा चीनले पाकिस्तानलाई निरन्तरता दिन थप ९ अर्ब डलर ऋण दिएको थियो । पाकिस्तान यस क्षेत्रमा चीनको सबैभन्दा नजिकको सहयोगी हो, र तिनीहरूको सम्बन्धलाई दुवै देशहरूले फलामको भाइको रूपमा परिभाषित गरेका छन्।  चीनले चीन–पाकिस्तान आर्थिक करिडोर परियोजनामा ४ ६२ बिलियन लगानी गर्न प्रतिबद्ध छ। महत्वपूर्ण कुरा के छ भने चीनले पाकिस्तानलाई आर्थिक रूपमा असफल हुन दिने छैन र आणविक पाकिस्तानमा पश्चिमाहरूको लागि पनि उत्तिकै ठूलो दाबी छ।

श्रीलंकासँग चीनको बिना शर्त समर्थन प्राप्त गर्ने विलासिता छैन् । श्रीलंकाका प्रमुख द्विपक्षीय ऋणदाताहरूमध्ये, जापान पेरिस क्लबको सदस्य हो; भारत र चीन दुबै ऋण पुनर्संरचनाका सदस्य हुन्। संयुक्त राष्ट्र संघको व्यापार तथा विकास सम्मेलनका अनुसार सन् २०२१ को अन्त्यसम्ममा चीन बाहेक १०० विकासोन्मुख देशका सरकारहरूमा ११.५ ट्रिलियन डलर ऋण थियो। दिगो वा संकटग्रस्त कर्जा भएका देशहरूले यसको करिब १३ प्रतिशत हिस्सा ओगटेका छन्। रकम। केवल तीन देशहरूले ऋण उपचारको लागि न्द्दण् साझा फ्रेमवर्कमा आवेदन दिएका छन्। श्रीलंका आफ्नो स्थितिलाई कम आय भएको देशमा कम नगरी आवेदन दिन योग्य छैन।

श्रीलंका र पाकिस्तानको ऋणको अवस्था हेर्दा विगत एक दशकमा दुवै देशले पूर्वाधारमा ठूलो लगानी गरेको देखाउँछ। अर्थतन्त्रको बृद्धिका लागि राम्रो पूर्वाधार महत्त्वपूर्ण भए पनि दुवै अवस्थामा लगानीले अर्थतन्त्रलाई पुनर्जीवित गर्न मद्दत गरेको छैन। चीनले श्रीलंकालाई सबैभन्दा ठूलो ऋण दिने नभए पनि श्रीलंकाको सार्वजनिक ऋणको १९.६ प्रतिशत हिस्सा ओगटेको दाबी गरेको छ । यीमध्ये अधिकांश लगानी व्यवसायिक रूपमा व्यवहार्य छैनन् । सबैभन्दा ज्वलन्त उदाहरण हम्बनटोटाको राजपक्ष मट्टला एयरपोर्ट हो। श्रीलंकाले अक्टोबरमा ऋण पुनर्तालिका वार्ता सुरु गरे पनि गत महिनासम्म ती निष्कर्षविहीन थिए।

आईएमएफले २.९ अर्ब डलरको पुल ऋण उपलब्ध गराउने सहमति गरेको छ, तर यो ऋणको पुनर्संरचनासँग जोडिएको छ। चीनको आधिकारिक अडान यो हो कि उसले श्रीलंकालाई आफ्नो ऋणको पुनर्संरचना गर्न वित्तीय संस्थाहरूको पहललाई समर्थन गर्दछ। चाइना एक्जिम बैंक र चाइना डेभलपमेन्ट बैंक दुई मुख्य बैंकहरू हुन् जसले पैसा उधारो दिन्छन्, र तिनीहरू पीपुल्स बैंक अफ चाइना अन्तर्गत छन्। गत मार्चमा, चीनले पाकिस्तानको लागि द्ध.द्द बिलियन डलरको ऋण चुक्ता गर्ने समय तालिका बनाएको थियो, तर श्रीलंकाको लागि यो गर्न अनिच्छुक छ। यसले चीनलाई श्रीलंकाको ऋण चुक्ता गर्न पुनः वित्त पोषण ग¥यो, तर श्रीलंकाको ऋणको पुनर्संरचना वा पुनः तालिका बनाउन इच्छुक थिएन।

 

Leave a Reply

(function ($) { $(function () { $('#announcementModal').modal('show'); }) })(jQuery);