श्याम गुप्ता
बारा, १९ जेठ । आन्तरिक बजारमा प्रतिस्पर्धा गर्न नसक्दा पछिल्लो समय बारा र पर्साका सिमेन्ट उद्योगहरु संकटमा पर्न थालेका छन् । आफ्नों खानी नभएका उद्योगहरुले सम्पूर्ण कच्चा पदार्थ आयात गर्नु पर्ने भएकाले ढुवानी लागत बढ्दा नेपालका अन्य क्षेत्रका खानी भएका सिमेन्ट उद्योगहरुको उत्पादनसँग प्रतिस्पर्धा गर्न नसक्दा बारा र पर्साका सिमेन्ट उद्योगहरुमा संकट देखा परेको हो ।
पछिल्लो समय बारा र पर्साका सिमेन्ट उद्योगहरुलाई बजारमा प्रतिस्पर्धा गर्न गाह्रो भएको छ । आफ्नो खानी नभएका कारण बजारमा अहिले स्थापित भएका नयाँ ठुला सिमेन्ट उद्योगहरुसंग प्रतिस्पर्धा गर्न बारा र पर्साका सिमेन्ट उद्योगहरु सकंटमा परेका हुन् । बारा र पर्साका सिमेन्ट उद्योगहरुले कच्चा पदार्थ आयात गर्नु पर्दा लागत महंगो हुन गएको छ ।
भारतीय रेलवेले २०७४ पुस ७ देखि वीरगन्ज–रक्सौलको रेलवे यार्डमा क्लिंकर लोड अनलोड बन्द गरेको थियो । त्यहाँको सिमेन्ट उत्पादनको लागि आवश्यक क्लिङकर रक्सौलबाट आयात हुन बन्द भएको छ । त्यहाँबाट ढुवानी बन्द भएपछि एक सय २५ कि.मी टाढाबाट आयात गर्र्न पर्दा ढुवानी खर्च बढेर र भन्सार खर्च पनि बढेकाले बारा र पर्साका सिमेन्ट उद्योगहरुलाई प्रतिस्पर्धा गर्न कठिन भएका हो ।
बारा र पर्सामा विभिन्न १३ वटा सिमेण्ट उद्योगहरु सञ्चालनमा रहेका छन् । उद्योगहरुबाट दैनिक २० हजार टन सिमेन्ट उत्पादन हुने गरे पनि हाल घटेर करिब १० हजार टन बराबर उत्पादन भई बजारमा जाने गरेको छ । एक सय २५ टन उत्पादन क्षमता भएका कतिपय साना सिमेन्ट उद्योगहरुले उत्पादन समेत न्यून मात्रामा गर्दै आएका छन् । भारतीय कार्गो रेल वीरगन्ज सुख्खा बन्दरगाहसम्म आउने भएकोले भारतबाट आयात गरिने कच्चा पदार्थका लागि सरकारले जग्गा व्यवस्थापन गरिदिए समस्या समाधान हुन सरोकारवाला बताउँछन् ।
बारा र पर्साका सिमेन्ट उद्योगले कच्चा पदार्थको आयातमा विगत डेढ वर्षदेखि हैरानी खेपिरहेका छन् । केही समय अघिसम्म पि.ए.सी , ओ.पी.सि , पि.पि.सि सिमेन्टको बजार मूल्य आठ सय देखी ९ सयसम्म रहेको थियो । अहिले यिनै तीन प्रकारका उत्पादनहरुको बजार मुल्य पाँच सय ५० देखी ६ सय ५० सम्म रहेको छ । वीरगन्जका सिमेन्ट उद्योगहरुले सिमेन्ट बनाउने कच्चा पदार्थ सेलेट , क्लिङकर, फलाईस भारतबाट र जिप्सन भुटानबाट आयात गर्ने गरेका छन् । पछिल्लो समय क्लिङकर भने नेपाल मैं उत्पादन हुन थालेपछि नेपाल कै उद्योगबाट खरिद गर्ने गरेका छन् ।
