काठमाडौं,१९ भदौ । भोलि जन्माष्टमी मनाइदै छ । बालगोपालको जन्मजयन्तीको अवसरमा हरेक कृष्ण मन्दिरलाई सुन्दर ढंगले सजाइएको छ । यस दिन घरघरमा व्रत बस्ने गरिन्छ । श्रीकृष्णको जन्मपछि व्रत तोडिन्छ । देशका विभिन्न राज्यमा कान्हाको जन्मजयन्ती अनौठो र पुरातन परम्परा अनुसार मनाइँदै छ ।
गोविन्द बालगोपाल, कान्हा, गोपाल, ठाकुर जी, मोर श्रीकृष्ण, बाल मुकुन्द जस्ता करिब १०८ नामले बोलाइने भगवान् युगौंदेखि हरेक कृष्णभक्तको हृदयमा विराजमान छन् । श्रीकृष्णले सामान्य मानवको रूपमा पृथ्वीमा जन्म लिएर पृथ्वीलाई दुष्टहरूको प्रकोपबाट बचाउनुभयो। त्यसैले परापूर्व कालदेखि नै सनातन धर्ममा जन्माष्टमीको पर्व हर्षोल्लासका साथ मनाइन्छ ।
जन्माष्टमी पर्व आराध्यदेव भगवान् कृष्णको जन्मजयन्ती हो । यो हरेक हिन्दुहरुको लागि विशेष दिन हो। यस दिन भगवान श्रीकृष्णलाई भक्तिपूर्वक प्रसन्न गर्नाले सन्तान, समृद्धि र दीर्घायु प्राप्त हुने धार्मिक विश्वास छ । जन्माष्टमी पर्वलाई हिन्दू धर्मावलम्बीले श्रीकृष्णको जन्मजयन्तीका रूपमा मनाउने गर्दछन् । भगवान् कृष्णको आशीर्वाद प्राप्त गर्नका लागि जन्माष्टमी पर्वमा सबै हिन्दू धर्मावलम्बीले व्रत बस्ने गर्दछन् । श्रीकृष्ण मन्दिरहरूमा आकर्षक सजावट गरिन्छ। कृष्ण भक्तहरूले मन्दिरहरूमा भजन कीर्तन र नाट्य मञ्चन गर्छन्।
हिन्दू धर्मावलम्बीहरुले प्रत्येक वर्ष भाद्रपद कृष्ण पक्षको आठौं दिनलाई हिन्दू पञ्चाङ्ग (पञ्चाङ्ग) अनुसार भगवान् श्रीकृष्णको जन्म दिन मनाउने गरिन्छ । यस वर्ष कृष्ण जन्माष्टमी भदौ २० गते बुधबार मनाइँदैछ ।
हिन्दू धर्मको पौराणिक मान्यता र किंवदन्ती अनुसार भगवान श्रीकृष्ण ब्रह्माण्डको पालनकर्ता भनिने भगवान श्री हरि विष्णुको आठौं अवतार हुन्। र कृष्णको जन्मजयन्तीको यस शुभ अवसरमा, यो दिनलाई जन्माष्टमी पर्वको रूपमा मनाइन्छ।
भाद्रपद महिनामा कृष्ण पक्षको अष्टमीको दिन राति १२ बजेर ३० मिनेटमा उत्तर प्रदेशको मथुरामा भगवान् कृष्णले पृथ्वीमा अवतार लिनुभयो । त्यसबेला मथुराका राजा कंसको आक्रमणबाट जनता निकै दुःखी थिए । अतः यस दिन दुःखीका उद्धारकर्ता भगवान् श्रीकृष्ण स्वयंले यस दिन पृथ्वीमा अवतार लिएर कंसको वध गरेका थिए । यो भनिन्छ कि कंस श्रीकृष्णका मामा थिए।
जन्माष्टमी कसरी मनाइन्छ ?
जन्माष्टमी पर्वमा श्रीकृष्णका भक्तहरूले व्रत बस्छन्, मन्दिरहरू सजाइन्छ, लड्डु–गोपालको मूर्तिलाई बाल्यकालमा झल्काउने गरिन्छ, भजन–कीर्तन गरिन्छ। योसँगै धेरै ठाउँमा यो दिन युवायुवतीबीच दहीहंडी भाँच्ने कार्यक्रम पनि हुने गरेको छ ।
यता उत्तर प्रदेशको मथुरा सहरमा भगवान कृष्णको दर्शन गर्न टाढा टाढाबाट भक्तजनहरु पुग्छन् । उनीहरुले भगवान कृष्णको श्रद्धा र भक्तिपूर्वक पूजा गर्छन् । यस दिन सम्पूर्ण मथुरा शहर भगवान कृष्णको पर्वको महिमाले भरिएको छ। मन्दिरलाई फूलको मालाले सजाइन्छ।
हिन्दू धर्मका सबै अनुयायीहरू यस तथ्यबाट परिचित हुनेछन् कि श्रीकृष्ण बाल्यकालमा धेरै शरारती थिए। उनकी आमाले जहिले पनि श्रीकृष्णलाई मक्खन चोर्दा समातिन् ।
भगवान कृष्णको बाल्यकालको मनोरञ्जनलाई कृष्ण भक्तहरूले मन्दिरहरूमा नाटकको रूपमा प्रस्तुत गरेका छन्। मुम्बईमा दही हांडी कार्यक्रम आयोजना गरिएको छ ।
