काठमाडौं । शिवजीले पनि विष्णुजी जस्तै समय–समयमा १९ अवतार लिएका छन्। पिप्पलाद यी १९ अवतार मध्ये एक हो। पिप्पलाद ऋषि थिए । उनका पिता दधिची मुनि थिए। पिप्पलाद अवतारको कथा शनिदेवसँग सम्बन्धित छ।
शिव महापुराणका कथाकार तथा ज्योतिषी पण्डित मनिष शर्माका अनुसार पुरानो समयमा वृत्तासुर नामक असुरको आतंक बढेको थियो । सबै देवताहरूले यस राक्षसलाई पराजित गर्न सकेनन् । त्यसबेला दधिची ऋषिले देवताहरूलाई मेरो शरीरको हड्डीबाट वज्र नामको हतियार बनाउनु भने र त्यस वज्रबाट वृत्तासुरको अन्त्य हुन्छ । दधिची ऋषिले देवताहरूको कल्याणको लागि आफ्नो शरीर त्याग गरे र पछि देवताहरूले ऋषिको हड्डीबाट वज्रको निर्माण गरे। देवराज इन्द्रले यस वज्रद्वारा असुरहरूलाई पराजित गरेका थिए।
दधिची मुनिको छोराको नाम पिप्पलाद थियो। दधिचीको छोरो पीपलको रुखमुनि जन्मेकोले बच्चाको नाम पिप्पलाद राखियो । सन्तान जन्मनुअघि नै दधिचीको मृत्यु भयो । पिप्पलाद हुर्किएपछि उनले देवताहरूलाई सोधे मेरो बुबा कसरी यति चाँडो मर्नुभयो? त्यतिखेर उनलाई शनिको अशुभ दृष्टिले दधिची मुनिको मृत्यु भएको थाहा भयो ।
पिप्पलाद मुनिले आफ्नो तपस्याबाट भगवान शिवलाई प्रसन्न तुल्याएका थिए। उहाँ एक महान तपस्वी हुनुहुन्थ्यो। शनिको कारणले गर्दा आफ्नो बुबाको यति चाँडो मृत्यु भएको थाहा पाएपछि उनले शनिलाई ग्रह मण्डलबाट हट्न श्राप दिए।
श्रापको प्रभावका कारण शनि चक्रबाट टाढा जान थाले, त्यसपछि सबै देवताहरूले पिप्पलाद मुनिसँग आफ्नो श्राप फिर्ता लिन प्रार्थना गरे । देवताहरूको प्रार्थनाले पिप्पलाद मुनिले शनिलाई क्षमा गरे, तर उनले शनिलाई भने अबदेखि १६ वर्षको उमेरसम्म कुनै पनि बच्चाले शनिदोषको सामना गर्नु हुँदैन, शनिले बच्चाहरूलाई नराम्रो नजर राख्नुहुन्न।
पिप्पलाद मुनिको यो कुरामा शनिदेव सहमत भए । त्यसयता कुंडलीबाट शनिदोष हटाउन पिप्पलाद महादेवको पूजा गर्ने चलन छ । पिप्पलाद महादेवका भक्तहरूलाई शनिदोषले असर नगर्ने विश्वास छ ।
