काठमाडौं, १३ चैत्र । मेरो बच्चा इन्टरनेट प्रयोग गरेर विद्रोही भएका छ भन्ने धेरै अभिभावकहरुको गुनासो सुन्दै आएका हुन्छौं । सामाजिक सञ्जाल र इन्टरनेटको उपलब्धताले विश्वभरका किशोरकिशोरीहरूको व्यवहारलाई सकारात्मक र नकारात्मक दुवै रूपमा असर गरेको छ ।
यसका धेरै कारण हुन सक्छन्, किशोरावस्थामा स्वतन्त्र पहिचानको चाहना, यो उमेरमा हुने हार्मोनल परिवर्तन, किशोरकिशोरीमा गोपनीयताको आवश्यकता, साथीहरूको दबाब आदि। सामाजिक सञ्जाल र इन्टरनेटले हामीले अन्तरक्रिया गर्ने तरिकालाई क्रान्तिकारी बनाएको छ। फेसबुक, ट्विटर, इन्स्टाग्राम, स्न्यापच्याट र टिकटक जस्ता विभिन्न प्लेटफर्महरूमा हरेक दिन घण्टा बिताउने, किशोरहरू सामाजिक सञ्जाल र इन्टरनेटको सबैभन्दा उत्सुक प्रयोगकर्ताहरू हुन् ।
म्याकफीको सर्वेक्षण अनुसार भारतका किशोरकिशोरीहरू इन्टरनेटको जोखिममा सबैभन्दा बढी परेका छन्। आजको युगमा, किशोरकिशोरीहरूसँग कुनै पनि क्षेत्रमा पहिलेको भन्दा बढी चेतनाको माध्यम छ । सामाजिक सञ्जाल र इन्टरनेटले किशोरकिशोरीहरूलाई सूचना र स्रोतहरूमा प्रत्यक्ष पहुँच दिन्छ । यो जानकारी र ज्ञानले भरिएका ऊर्जावान युवाहरूले यथास्थितिलाई स्वीकार गर्न अस्वीकार गर्नु अचम्मको कुरा होइन ।
सकारात्मक दृष्टिकोण राखेर परिदृश्यलाई ध्यान दिएर हेर्नुभयो भने, प्रसिद्ध स्विडेनी पर्यावरण अभियन्ता ग्रेटा थनबर्ग र हाम्रो छिमेकी शिक्षा कार्यकर्ता मलाला युसुफजाईको उदय सामाजिक सञ्जाल र इन्टरनेटको पहुँचका कारण मात्र सम्भव भएको हो ।
यदि गोपनीयता र सुरक्षाको पूर्ण वाचा वा विश्वास छ भने हामी सबैले धेरै मुद्दाहरूमा हाम्रो धेरै फरक राय व्यक्त गर्नेछौं । सामाजिक सञ्जाल र इन्टरनेटले नक्कली नामहरूबाट सम्पूर्ण संसार सिर्जना गर्न सक्छ, जसले किशोरकिशोरीहरूमाझ सौहार्दताको भावना सिर्जना गर्न सक्छ र किशोरहरूलाई उनीहरूले अन्यथा नगर्ने तरिकामा आफूलाई अभिव्यक्त गर्न प्रोत्साहित गर्न सक्छ।
