काठमाडौं,८ माघ । अयोध्याको राम मन्दिरमा आज (२२ जनवरी)मा अभिषेक समारोह हुनेछ । यो दिनको भारतसहित विदेशका मानिसहरु आतुरताका साथ पर्खिरहेका छन् । प्राणप्रतिष्ठा आयोजनाको सम्पूर्ण तयारी पूरा भएको छ । श्री रामोत्सवका लागि अयोध्या नगरलाई राम्रोसँग सजाइएको छ । प्राणप्रतिष्ठाको अवसरमा स्वदेश तथा विदेशमा भव्य कार्यक्रम आयोजना गरिने भएको छ । पछिल्लो केही महिनादेखि यसको तयारी भइरहेको छ ।
भगवान श्रीरामले पवित्र शास्त्रहरू (रामायण र रामचरित मानस) मा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेका छन्। रामचरित मानसमा भगवान श्रीरामको राज्याभिषेकको उल्लेख छ भने रामायणमा भगवान श्रीरामको महापरायणको उल्लेख छ । यस लेखमा हामी तपाईलाई मरियम पुरुषोत्तम रामललाको जन्मको कति दिन पछि उनको नाम र भगवान श्रीरामको नाम कसरी राखिएको थियो भनी बताउनेछौं।
रामायण श्लोक
ततो यरु पाखिमेते तु ऋतुना शत समतुयः।
ततश्च द्वादसे मासे चैत्रे नवमीके तिथौ ।।
नक्षत्रेदितिदैवत्ये स्वोच्चसंस्थेषु पञ्चसु।
ग्रहेशु कर्कटे लग्ने वाक्पटविन्दुना साह।
प्रद्यमाने जनन्नाथम् सर्वलोकनामस्कृतम्।
कौसल्यजयद् रामं दिव्यलक्षसंयुतम्।
वाल्मिकी रामायणको यस श्लोक अनुसार भगवान रामको जन्म चैत्र महिनाको शुक्ल पक्षको नवमीमा कर्कट राशि र पुनर्वासु नक्षत्रमा भएको थियो। २७ नक्षत्रहरू मध्ये पुनर्वसु सातौं नक्षत्र हो । यसको स्वामी बृहस्पति ग्रह मानिन्छ । उनको जन्मको समयमा ग्रहहरूको स्थिति धेरै शुभ थियो।
रामलालाको नामकरण
शास्त्रका अनुसार भगवान रामको जन्मपछि उनको नाम दशरथ राघव राखिएको थियो तर गुरु महर्षि वशिष्ठले उनको नाम राखेका थिए । श्री विष्णु सहस्त्रनाममा भगवान विष्णुका हजारौं नाम उल्लेख गरिएको छ जसमा भगवान विष्णुको ३९४ औँ नाम ‘राम’ हो। तपाईको जानकारीको लागि, हामी तपाईलाई बताउन चाहन्छौं कि भगवान राम बाहेक महर्षि वशिष्ठले भरत, शत्रुघ्न र लक्ष्मणको नाम पनि राखेका थिए।
महर्षि वशिष्ठका अनुसार राम शब्द दुई बीजबाट बनेको हो । पहिलो अग्नि बीज र दोस्रो अमृत बीज। राम नामको अर्थ विशेष प्रकाश हो। यसमा राको अर्थ प्रकाश र म भनेको विशेष हुन्छ ।