काठमाडौं,२५ फागुन । जसरी स्वस्थ शरीरका लागि खाना, योग र व्यायाम आवश्यक छ, त्यसैगरी पर्याप्त निद्रा पनि आवश्यक छ । सामान्यतया हरेक व्यक्तिले दैनिक ७–८ घण्टा सुत्नु पर्छ । हरेक व्यक्तिको निद्राको आवश्यकता फरकफरक हुन्छ । तपाईलाई कति सुत्न आवश्यक छ भनेर आफैले पनि पत्ता लगाउन सक्नुहुन्छ। यसका लागि बिहान उठ्ने बित्तिकै ६ वा सात घण्टा सुतेपछि कस्तो महसुस हुन्छ भन्ने कुरामा ध्यान दिनुहोस् । यदि तपाईं अल्छी र थकित महसुस गर्दै हुनुहुन्छ भने, यसको मतलब तपाईंको निद्रा अझै पूरा भएको छैन। यस्तो अवस्थामा तपाईलाई बढी निद्रा चाहिन्छ र तपाईले यसलाई आठ देखि नौ घण्टासम्म बढाउन सक्नुहुन्छ। यसो गर्दा तपाईको निन्द्रा पक्कै पूरा हुनेछ । आउनुहोस् निन्द्रा नलाग्ने लक्षण र त्यसलाई पूरा गर्ने केही उपायबारे जानौं–
निद्रा नपुगेका लक्षणहरू
दिनभरि अल्छी र थकान महसुस हुन्छ ।
दिनभरि हाईरहने ।
असहज महसुस हुन्छ ।
दिनको समयमा पनि निन्द्रा महसुस गरिरहनुहोस् ।
काममा ध्यान दिन नसक्ने ।
कुनै काम गर्न मन लाग्दैन।
सधैं चिडचिडा महसुस हुन्छ।
बढी भोक लाग्ने ।
जागा रहन बारम्बार चिया वा कफीमा निर्भर रहनुहोस्।
अलार्म बज्दा मात्रै उठ्ने ।
पर्याप्त निद्रा प्राप्त गर्ने तरिकाहरू
राति सुत्नुअघि हात खुट्टा राम्ररी सफा गर्नुहोस् । यदि सम्भव छ भने, नुहाउनुहोस्, यसले तपाईंलाई राम्रोसँग सुत्न मद्दत गर्नेछ।
केही हल्का संगीत वा गीतहरू सुन्नुहोस्।
राति सुत्नुअघि दिनमा जे–जति भयो, त्यसलाई दिमागबाट हटाइ पन्ध्र मिनेट ध्यान गर्नुहोस्।
सधैं स्वस्थ र पौष्टिक आहार योजना पालना गर्नुहोस्। अस्वस्थ जीवनशैलीले सधैं समस्या निम्त्याउँछ। त्यसैले स्वस्थकर खानेकुरा मात्र खाने ।
यदि तपाई धेरै थकित हुनुहुन्छ भने आफैलाई मसाज गर्नुहोस्। यसले तपाईंलाई धेरै राम्रो निन्द्रा दिन्छ।
ध्यान र योग पनि तपाईंलाई राम्रो निद्रा प्राप्त गर्न मद्दत गर्न सक्छ। यसका लागि सुत्नुअघि केही समय योग र ध्यान गरेर आफूलाई पूर्णतया आरामको अनुभूति गराउनुपर्छ।