काठमाडौं,७ माघ । स्ट्रोक एक स्वास्थ्य अवस्था हो जुन हामी प्रायः वृद्धहरूसँग जोड्छौं। यो किनभने पहिले स्ट्रोकका केसहरू प्रायः वृद्ध व्यक्तिहरूमा देखिएका थिए, तर एम्सको तथ्याङ्कले अर्कै कथा बताउँछ । यो तथ्याङ्क अनुसार न्यूरोलोजी विभागमा भर्ना हुने २० वर्ष मुनिका १०० मध्ये दुईजनालाई मस्तिष्कघात भएको थियो । यो तथ्याङ्कले २१ देखि ४५ वर्ष उमेर समूहका वयस्कहरूमा स्ट्रोकको समस्या बढी हुने गरेको पनि पत्ता लागेको छ ।
एक वर्षमा यस उमेर समूहका ३ सय बिरामीमध्ये ७७ जना स्ट्रोकका कारण भर्ना भएका थिए । यो सानो संख्या जस्तो लाग्न सक्छ, तर यो ठूलो चिन्ताको विषय हो। यस तथ्याङ्कबाट यो बुझ्न सकिन्छ कि स्ट्रोक अब वृद्धहरूमा मात्र नभई युवाहरूमा पनि देख्न सकिन्छ। यसका पछाडि धेरै जीवनशैलीसँग सम्बन्धित नराम्रो बानी र दीर्घकालीन रोगहरू छन्, जसमा एम्सको तथ्यांक अनुसार स्ट्रोकका केसहरू पछाडिको सबैभन्दा ठूलो कारण उच्च रक्तचाप हो। स्ट्रोकका लक्षणहरू के के हुन् र यसबाट बच्न के–कस्ता सावधानी अपनाउनुपर्छ भन्ने कुरा जानौं।
स्ट्रोकका लक्षणहरू के के हुन्?
मस्तिष्कको कुनै पनि भागमा रगत नपुगेको कारण मस्तिष्कको कोषहरूमा अक्सिजनको कमी हुन्छ र त्यहाँका कोशिकाहरू मर्न थाल्छन् भन्ने अवस्थालाई स्ट्रोक भनिन्छ। यो धमनीमा अवरोध वा मस्तिष्कमा रक्तस्रावको कारण हुन्छ। मस्तिष्कमा अक्सिजनको कमीका कारण मस्तिष्कको प्रभावित भागले राम्रोसँग काम गर्न सक्दैन। हाम्रो मस्तिष्कको हरेक अंग विभिन्न कार्यका लागि जिम्मेवार हुन्छ, त्यसैले प्रभावित भाग अनुसार लक्षणहरू देखिन्छन्, तर केही सामान्य लक्षणहरूको मद्दतले यसलाई पहिचान गर्न सकिन्छ।
यस्ता छन् स्ट्रोकका सामान्य लक्षण…
चक्कर आना
शरीरको एक भागमा पक्षाघात
बोल्न समस्या छ
राम्ररी हेर्न नसक्नु
गम्भीर टाउको दुखाइ
सन्तुलनमा समस्या
भ्रम
यसलाई कसरी रोक्ने ?
आहार सुधार
तपाईंको आहारले तपाईंको स्वास्थ्यलाई धेरै असर गर्छ। त्यसैले स्वस्थ आहार अपनाउनुहोस्। फाइबर, स्वस्थ बोसो र भिटामिनलाई आफ्नो आहारको हिस्सा बनाउनुहोस्। फाइबर र स्वस्थ बोसोले कोलेस्ट्रोल कम गर्छ, जसले धमनीमा अवरोध हुनबाट बचाउँछ। साथै, आफ्नो आहारमा प्रशोधित खाद्य वस्तुहरू समावेश नगर्नुहोस्। यसले सूजन निम्त्याउन सक्छ, जसले रक्तचाप बढाउन सक्छ र धमनीहरू अवरुद्ध गर्न सक्छ।
रक्तचाप कायम राख्न
रक्तचाप बढ्नुका कारण स्ट्रोकको जोखिम बढी हुन्छ । त्यसैले रक्तचाप नियन्त्रण गर्न धेरै आवश्यक छ। रक्तचाप नियन्त्रण गर्न, आफ्नो आहारमा उच्च सोडियमयुक्त खाना समावेश नगर्नुहोस्। व्यायाम र तनाव व्यवस्थापन गर्नुहोस्। उनीहरुको सहयोगले रक्तचाप बढ्नबाट पनि बच्न सकिन्छ ।
व्यायाम गर्नुहोस्
व्यायामले रक्तचाप नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्छ। साथै, यसले कोलेस्ट्रोल घटाउन मद्दत गर्छ। त्यसैले, हरेक दिन केही समय व्यायाम गर्नुहोस्। यसले तपाईंको मुटुको स्वास्थ्यमा पनि सुधार गर्छ र मोटोपना र मधुमेह जस्ता रोगहरू रोक्न मद्दत गर्दछ, जसले स्ट्रोकको जोखिम बढाउँछ।
धुम्रपान नगर्नुहोस्
धुम्रपानले तपाईको मुटुमा धेरै नकारात्मक प्रभाव पार्छ, जसका कारण धमनीहरू पनि क्षतिग्रस्त हुन सक्छ, जसका कारण स्ट्रोकको जोखिम बढ्छ। थप रूपमा, धुम्रपानले रक्तचाप बढाउन सक्छ, जसले स्ट्रोक निम्त्याउन सक्छ।
