काठमाडौं,१ पुस । चाँडै सुत्ने र चाँडो उठ्ने कुराले मानिसलाई स्वस्थ, धनी र बुद्धिमान बनाउँछ भन्ने कुरा हामीले बाल्यकालदेखि सुन्दै आएका छौं । यो सिद्धान्त थाहा भए तापनि, धेरै मानिसहरू ठीक उल्टो गर्छन् । अर्थात् आजकल मानिसहरू कम सुत्छन् र धेरै जाग्ने गर्छन् । कारण जे होस्, यसले हाम्रो समग्र स्वास्थ्यलाई असर गर्छ । यो किन भइरहेको छ हामी बुझ्न सक्दैनौं । यसका पछाडि के कारणहरू छन्, जसले हामीलाई रातभर पक्ष परिवर्तन गर्न बाध्य पारिरहेको छ ?
अनुसन्धानका अनुसार निन्द्रा नलाग्नुको सबैभन्दा सामान्य कारण भनेको तनाव हो।तनावका कारण शरीरमा कोर्टिसोलको स्तर बढ्छ, जुन तनाव हर्मोन हो। यस कारणले गर्दा शरीर आराममा रहन सक्दैन र मस्तिष्क सक्रिय रहन्छ, जसले गर्दा निदाउन गाह्रो हुन्छ।
क्भिभउ बउलभब एक निद्रा विकार हो, जसका कारण या त पूरा निन्द्रा लाग्दैन वा पुरा निन्द्रा लाग्दा पनि थकान महसुस हुन्छ।
अनुसन्धानले देखाउँछ कि पुरानो निर्जलीकरणले पनि निद्रा नलाग्ने हुन सक्छ। अर्थात्, दिनभर पर्याप्त मात्रामा तरल पदार्थ सेवन नगर्नु पनि अनिद्राको कारण हो।
अनिद्रा एक निद्रा विकार हो जसले तपाईंलाई रातमा निदाउन असमर्थ हुन सक्छ र दिनभर थकान महसुस गर्न सक्छ।
क्याफिनको अत्यधिक खपतले निद्रामा पूर्णतया बाधा पु¥याउँछ। यसले हाम्रो शरीरमा एड्रेनल हर्मोन बढाउँछ, जसका कारण हामी फेरि सक्रिय र ऊर्जावान बन्छौँ। त्यसैले चिया र कफीको सेवन कम गर्नुपर्छ ।
आजको समयमा, मोबाइल फोनलाई बेवास्ता गर्न सकिँदैन। तर यो पनि सत्य हो कि लामो समयसम्म मोबाइल फोन हेर्दा राति कम निन्द्रा लाग्छ र त्यसपछि दिनभर थकान महसुस हुन्छ।
दिनभर बसेर काम गर्दा निद्रामा पनि असर पर्छ, जसका कारण दिनभर सुस्त र थकान महसुस हुन्छ।
अध्ययनका अनुसार रातिको व्यायामले तपाईको मुटुको धड्कनमा नराम्रो प्रभाव पार्छ, जुन तपाईको निद्रामा बाधा पु¥याउने मुख्य कारण हो ।
रातिको समयमा कसरत गर्दा तनाव हर्मोन निस्कन्छ र यदि तपाई जिममा कसरत गर्दै हुनुहुन्छ भने, यहाँ चम्किरहेको उज्यालोले मेलाटोनिन अर्थात् निद्रा हर्मोनको उत्पादनलाई रोक्छ, जसका कारण तपाई सुत्न सक्नुहुन्न।
स्वस्थ निद्राका लागि आरामदायी वातावरण आवश्यक हुन्छ तर कोठाको तापक्रमले पनि निद्रामा बाधा पु¥याउँछ। तसर्थ, ध्यान राख्नुहोस् कि तपाईको सुत्ने कोठाको तापक्रम सामान्य रहोस्, ताकि तपाई गहिरो निन्द्रा पाउन सक्नुहुन्छ।
सुत्नुअघिको स्न्याकिङले तपाईंको निद्राको हर्मोन उत्पादन गर्ने क्षमतालाई परिवर्तन गर्न सक्छ, जसले गर्दा निद्रामा बाधा र ध्यान भंग हुन्छ।
