काठमाडौं, २९ चैत्र । जीवनमा कति साथी चाहिन्छ ? तपाईंले यो कहिल्यै याद गर्नु भएको छैन। तर हालैको एउटा पुस्तकले धेरै साथी हुनु राम्रो कुरा होइन भनी दाबी गरेको छ । सामाजिक सञ्जालको जमानामा साथीभाइको ठूलो सञ्जाल हुनु सामान्य कुरा हो । तर बेलायतकी प्रसिद्ध लेखिका तथा सम्बन्ध विज्ञ एलिजाबेथ डे भन्छिन्, ‘धेरै नजिकका साथीहरू हुनुले तपाईमा नकारात्मक असर पार्न सक्छ। मानिसहरूले तपाईंलाई कम गम्भीर रूपमा लिन थाल्छन्।’
एलिजाबेथले आफ्नो नयाँ पुस्तक ‘फ्रेन्डाहोलिक’ मा चारदेखि पाँच जना साथी राम्रो मानसिक स्वास्थ्यका लागि राम्रो हुने बताएकी छन् । योभन्दा बढी भए फाइदा कम हुन्छ कि हुँदैन । सात जनाभन्दा बढी साथी हुने प्रवृत्तिलाई डिप्रेसनको बढ्दो लक्षणसँग जोडिएको पाइएको भारतीय समाचार भाष्करले जनाएको छ ।
वास्तवमा, उनले लकडाउनमा लामो समयसम्म एक्लो महसुस गरिन्, उनी भन्छिन्, ‘यस अवधिमा मैले धेरै साथीहरू बनाए र उनीहरूसँग सम्पर्कमा रहें। तर सबैसँग सम्पर्क कायम राख्न सम्भव भएन । म तिनीहरूमध्ये धेरैलाई चिन्दिन पनि। त्यसैले यो केही व्यक्तिको नराम्रो साथी साबित भयो।’ एलिजाबेथ भन्छिन्, ‘मानिसहरू जसको लागि तपाईंले सबै कुरा छोड्नुहुन्छ । बिहान ४ बजे पनि उनको कल एटेन्ड हुन्छ । तपाईं पक्का हुनुहुन्छ कि उहाँ दुःखको समयमा तपाईंको साथमा उभिनुहुन्छ। यस्ता मानिसहरु मुट्ठीभर मात्रै हुन् । सबैसँग नजिक हुनु जरुरी छैन ।’
एलिजाबेथले आफ्नो नयाँ पुस्तक ‘फ्रेन्डाहोलिक’ मा चारदेखि पाँच जना साथी राम्रो मानसिक स्वास्थ्यका लागि राम्रो हुने बताएकी छन् । एलिजाबेथ, जसले धेरै गर्भपात भोगेकी छिन्, भन्छिन्,‘दुखद क्षणहरूले तपाईका साथीहरू वास्तवमा को हुन् भनेर बहुमूल्य पाठ दिन्छ । म भाग्यमानी छु कि यस्ता साथीहरु पाएको छु ।’ उनले सबैभन्दा मिल्ने साथी एम्माको बारेमा भनिन्,‘एम्मा सधैं उनीसँग छिन्, उसले बदलामा एलिजाबेथबाट केही चाहँदैन।’ एलिजाबेथले भारत र एसियाली देशहरूको अध्ययनको उदाहरण दिन्छिन् जसका अनुसार यहाँका मानिसहरू मित्रतामा समानता र संस्कृतिलाई महत्त्व दिन्छन्। त्यसैले मित्रता लामो समय सम्म टिक्छ।
धेरैजसो मानिसहरूले धेरै साथीहरू हुनु सामाजिक अन्तरक्रियाको लागि ठूलो बाधा हो भनेर बुझ्दैनन्, किनभने मानिसहरूले तपाईं मित्रताको जिम्मेवारीहरू लिन कम सक्षम हुनुहुन्छ भनी ठान्छन्। व्यक्तित्व र सामाजिक मनोविज्ञान जर्नलमा गरिएको एक अध्ययन अनुसार, मानिसहरू कम साथीहरू भएका मानिसहरूसँग जोडिन रुचाउँछन्। यो तथ्यले गलत साबित गरेको छ कि तपाईको सर्कल जति ठूलो हुन्छ उति धेरै मानिसहरू साथी बन्न चाहन्छन्।
