नयाँ दिल्ली,१६ जेठ । प्रायः धेरैलाई व्यायाम पछि टाउको दुख्ने समस्या हुन थाल्छ । यस्तो अवस्थामा कतिपयले यसलाई सामान्य पीडाको रूपमा बेवास्ता गर्छन् । दौडनु हाम्रो स्वास्थ्यको लागि धेरै लाभदायक छ । यही कारणले गर्दा धेरै मानिसहरूले दौडलाई आफ्नो कसरतको हिस्सा बनाउँछन्। केही मानिसहरूको लागि, दौड आनन्ददायी हुन सक्छ । दौडले शरीरमा उर्जा र उत्साहको भावना उत्पन्न गर्छ। तर कतिपय मानिसहरु यस्ता हुन्छन् जसका लागि यो टाउको दुख्ने कारण बन्न सक्छ ।
अनुसन्धानकर्ताहरूले पहिलो पटक सन् १९६८ मा व्यायाम वा परिश्रमले टाउको दुख्ने समस्याबारे जानकारी दिएका थिए । यस क्रममा उनले टाउको दुख्ने समस्या कुनै पनि भारी व्यायाम वा दौडने, हाच्छ्युँ गर्ने, गह्रौं चीजहरू उठाउने वा शारीरिक सम्बन्ध बनाउने जस्ता शारीरिक क्रियाकलाप गर्दा वा पछि हुने गरेको बताए। तसर्थ व्यायाम गर्दा टाउको दुख्ने कारण र बच्ने उपायबारे जानौं–
व्यायाम गर्दा टाउको दुख्ने लक्षणहरू व्यक्तिपिच्छे फरक हुन्छन्। उत्तेजित टाउको दुखाइले सामान्यतया टाउकोको दुबै छेउमा कडा दुखाइ निम्त्याउँछ, जसलाई केही मानिसहरू माइग्रेन दुखाइको रूपमा वर्णन गर्छन्। यो पीडा केहि मिनेट देखि केहि दिन सम्म रहन सक्छ। एकै समयमा, केहि व्यक्तिहरूले यो टाउको दुखाइको अनुभव गर्न सक्छन्। यद्यपि, यस प्रकारको टाउको दुखाइको बारेमा धेरै अनुसन्धान गरिएको छैन, किनभने यो दुखाइ त्यति गम्भीर छैन । मानिसहरूले यसको कारण व्यायाम गर्न छाडेका छैनन् । यसको लक्षण देखिएपछि धेरैजसो मानिसले यसमा ध्यान दिन्छन् अरूले टाउको दुखाइको रूपमा लिन्छन् (जस्तै माइग्रेन)।
किन परिश्रम टाउको दुखाइ हुन्छ?
टाउको दुखाइ व्यायामको समयमा वा पछि हुन सक्छ किनभने जब हामी व्यायाम गर्छौं, यसले मस्तिष्कमा रक्त प्रवाह बढाउँछ ताकि शरीरलाई चलिरहने पर्याप्त अक्सिजन प्राप्त गर्न सकोस्। तर यस समयमा कार्बन डाइअक्साइडको मात्रा पनि बढ्छ र हाम्रो मस्तिष्कलाई गर्मीबाट छुटकारा दिन आवश्यक छ। यसको सामना गर्न, हाम्रो रक्त नलीहरू फैलिन्छन् र यो फैलावटले पीडा निम्त्याउन सक्छ।
कसरि टाउको दुखाइ रोक्न ?
व्यायाम गर्न छोडेपछि टाउको दुख्ने समस्या चाँडै निको हुन्छ । यो सामान्यतया एक वा दुई घण्टा भित्र समाधान हुन्छ, जब तपाईंको मुटुको दर घटेको छ र मस्तिष्कको अक्सिजनको माग घटेको छ । तर यदि तपाईको टाउको दुखाई निर्जलीकरणको कारणले हो भने, तपाईको शरीरमा पर्याप्त पानी नपुगेसम्म निको हुन करिब तीन घण्टा लाग्न सक्छ।
टाउको दुखाइबाट कसरी बच्ने?
तर यदि टाउको दुखाइ जारी रह्यो र यसको दुखाइ असहनीय भएको छ भने, तपाईंले प्यारासिटामोल वा आइबुप्रोफेन जस्ता ’ओभर–द–काउन्टर’ औषधिहरू लिन सक्नुहुन्छ। यसबाहेक हाइड्रेटेड रहनु पनि महत्त्वपूर्ण छ। यसो गर्दा मस्तिष्कका रक्तनलीहरूले राम्रोसँग काम गर्न सक्छन् भन्ने सुनिश्चित हुन्छ। पर्याप्त आरामले यो पनि सुनिश्चित गर्नेछ कि मस्तिष्कले राम्रोसँग काम गर्छ र तपाईंलाई दुखाइप्रति कम संवेदनशील महसुस गर्न मद्दत गर्दछ । यद्यपि, थकान टाउको दुखाइ पनि असुविधाको कारण हुन सक्छ । यसबाट बच्न, पहिले सानो व्यायामबाट सुरु गर्नुहोस् र त्यसपछि शरीरलाई भारी व्यायामको लागि तयार गर्नुहोस्।
