काठमाडौं,२७ भदौ । धुलो र प्रदूषणले हाम्रो स्वास्थ्यमा गहिरो प्रभाव पार्छ । हाम्रो द्रुत गतिमा परिवर्तन भएको जीवनशैली र हाम्रा केही बानीका कारण हामी प्रायः धेरै समस्याको सिकार हुने गर्छौं। हाम्रो शरीरमा धेरै अंगहरू छन्, जसले विभिन्न कार्यहरूमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। फोक्सो यी अंगहरू मध्ये एक हो, जुन हाम्रो लागि धेरै महत्त्वपूर्ण छ । यस्तो अवस्थामा आफ्नो स्वास्थ्यको ख्याल गर्नु निकै जरुरी हुन्छ । तर, कहिलेकाहीँ हाम्रा केही बानी र बढ्दो प्रदूषणका कारण हाम्रो फोक्सो बिग्रन थाल्छ र धेरै रोगको शिकार बन्न थाल्छ ।
पल्मोनरी फाइब्रोसिस यी रोगहरू मध्ये एक हो, जसलाई सामान्यतया फोक्सोको फाइब्रोसिस पनि भनिन्छ। यो फोक्सोसँग सम्बन्धित गम्भीर रोग हो । यो रोग बारे जान्न महत्त्वपूर्ण सबै कुरा जानौं।
पल्मोनरी फाइब्रोसिस के हो?
पल्मोनरी फाइब्रोसिस एक फोक्सोको रोग हो जसमा फोक्सोको तन्तु क्षतिग्रस्त हुन्छ र घाइते हुन्छ। यस रोगको कारण, फोक्सोको तन्तुहरू अलि बाक्लो र कडा हुन्छन्, जसका कारण श्वासप्रश्वास प्रणाली प्रभावित हुन्छ र सास फेर्न गाह्रो हुन्छ र फोक्सोलाई राम्रोसँग काम गर्न गाह्रो हुन्छ ।
पल्मोनरी फाइब्रोसिसको लक्षण
जब एक व्यक्तिलाई पल्मोनरी फाइब्रोसिस हुन्छ, निम्न लक्षणहरू देखिन्छन–
सास फेर्न गाह्रो हुनु (डिस्पनिया)
सुख्खा खोकी
थकान
अचानक वजन घटाने
मांसपेशी र जोर्नीहरूमा दुखाइ
औंला र औंलाहरू काँपने
पल्मोनरी फाइब्रोसिसको कारण
पल्मोनरी फाइब्रोसिसका धेरै गम्भीर कारणहरू हुन सक्छन्। यसका केही प्रमुख कारणहरू यस प्रकार छन्।
बढ्दो उमेर : बढ्दो उमेरका कारण धेरै मानिसलाई यो रोग लाग्ने गर्छ । धेरै जसो केसहरूमा, मानिसहरूले ५० र ७० वर्षको बीचमा रोग विकास गर्छन्।
लिङ्गमा आधारित : पल्मोनरी फाइब्रोसिसले महिलालाई भन्दा पुरुषलाई बढी असर गर्छ । तर, पछिल्लो समय महिलामा पनि यसको संक्रमण बढ्दै गएको छ ।
धुम्रपान : धुम्रपान पनि पल्मोनरी फाइब्रोसिसको प्रमुख कारण हो। यदि तपाइँ चुरोट पिउनुहुन्छ भने, तपाइँको पल्मोनरी फाइब्रोसिसको विकासको जोखिम बढ्छ।
धुलो वा धुवाँको सम्पर्कमा : यदि मानिसहरू नियमित रूपमा रसायन वा खतरनाक पदार्थहरूको सम्पर्कमा छन् वा त्यस्ता ठाउँहरूमा काम गर्छन् भने, यसले फोक्सोमा क्षति पु¥याउन सक्छ। यी मानिसहरूमा किसानहरू, गाईवस्तुहरू गोठालो गर्नेहरू, नाईहरू, ढुङ्गा काट्ने÷पालिस गर्नेहरू र धुलो वा धुवाँयुक्त ठाउँहरूमा काम गर्ने मजदुरहरू पर्छन्।
अन्य चिकित्सा अवस्थाहरू : यी सबै बाहेक, त्यहाँ केही चिकित्सा अवस्थाहरू छन् जसले पल्मोनरी फाइब्रोसिस निम्त्याउन सक्छ। यसमा अटोइम्यून रोग रुमेटोइड गठिया वा भाइरल संक्रमणहरू समावेश छन्।
अन्य कारकहरू : क्यान्सरको उपचारको लागि विकिरण थेरापीले फोक्सोको तन्तुलाई पनि क्षति पु¥याउन सक्छ। यसबाहेक केमोथेरापीलगायतका केही औषधि र मुटुसम्बन्धी केही रोगको औषधिले पनि यो रोगको जोखिम बढाउँछ।